İntiharlara səbəb Düşüncədir dost, düşüncəmizi öldürək dost!

İntiharlara səbəb düşüncədir dost, əvvəlcə adamın içini yeyir, bu xərçəng xəstəliyindən belə betərdi, sonra tək olduğuvu, səhvlərivi, kimləri incitdiyivi, kimləri saymadığıvı, kimləri yarı yolda qoyduğuvu, kimlərin xətrinə dəydiyivi üzüvə vurur, səni ağladır, özündən çıxardır, sevməməyə, nifrət etməyə vadar edir, arada kimlərisə də yadıva salıb güldürür, xoşbəxt olduğuva inandırır, metamarfoza yaşadır, hirsləndirir, özündən çıxardır. Bəlkə dünyada ideal olmaqda, ölümsüzlükdə mümkündü, ancaq Düşüncənin özü ölümsüz olduğu üçün hamını özünə tay tutmamaq üçün belə şeylərin varlığının olmamasını hamıya inandırıb, şeytanın pis olmasına allah yox o səbəbdir dost, allahıda aldadıb ki, yer üzündə, kainatda hər şeyin yaradıcısıdır, bütün gücə sahibdir, insanlarıda aldadıb ki, yaradılışın ən idealıdır, onlar şüurludur, əlləri-qolları var, gəzə bilirlər, içib-çəkə bilirlər, kasıbın heç vaxt varlı ola bilməyəcəyinə, mənim böyüyüb adam olacağıma, qıçı olmuyanın bir daha gəzə bilməyəcəyinə, korun heç vaxt görə bilməyəcəyinə inandıran o zibil düşüncədir dost. Səni də aldadıb ki, mənim dostumsan, məni də aldadıb ki, sən mənim dostumsan, sevgilimi aldadıb ki, məni sevir, məni də aldadıb ki, mən onu sevirəm, atamı-anamı, qardaşımı-bacımı da inandırıb ki, məni çox istəyirlər, mən də onları, kişiləri inandırıb ki, işləməyə məcburdular, qadınları da aldadıb ki, istədiyi hərəkəti eləyə bilməzlər, valideyinlərimi aldadıb ki, beyinlərə yerləşdirib ki, qoca gələndə ayağa durmaq gərəkdir, dərsi oxumalıyıq, ya da oxumamalıyıq, ağzımızla-burnumuzla nəfəs aldığımıza, yeməyin bizi doyuzdurduğuna, qulağımızla eşitdiyimizə o inandırıb dost, bayramları, ad günləri, şəhərləri, rayonları, səyahətləri, geyimləri, riyaziyyatı, kimyanı, fizikanı, hörməti, nəyin haram buyrulduğunu, ziyan olduğunu, ümumiyyətlə nəyin yaxşı yaxud pis olmasını beynimizə o salıb dost, Düşüncəni öldürək dost, fikir ver, onu öldürməyimi belə özü istəyir dost, düşüncəmizi öldürək!

Rafiq Tağı (Rafiq Nəzir oğlu Tağıyev) ixtisasca həkim olsa da, daha çox yazıçı kimi məşhurlaşıb.

Heç olmasa bilməyənlər, ölümündən sonra bundan xəbər tutsunlar, O kim olub?

O, gənclik illərindən bədii yaradıcılığa başlayıb. Şer, hekayə, esse, oçerk və portret yazılarını yazıb. Ancaq onu ən çox tanıdan 2006-cı ilin noyabrında “Sənət” qəzetində çıxan “Avropa və biz” essesi olub.

Bu yazıda müəllif azadlıq və humanizm ideyalarının Avropada yarandığını, yalnız burada işlək və real olduğunu açıqlayıb.

Elə o üzdən də, xristianlığın Avropada oturuşmuş hala gəldiyi fikrinə gəlib.

Bu məqaləyə görə də yazıçı həbs olunub və 3 il azadlıqdan məhrum edilib.

Rafiq Tağı Cinayət Məcəlləsinin 283-cü maddəsi ilə (milli, irqi və dini ədavətin qızışdırılması) təqsirli bilinib.

Yazıçı ancaq 2007-ci il dekabrın 28-də prezidentin əfv fərmanı ilə azadlığa çıxa bilib.

Rafiq Tağı həbsdən sonra da yaradıcılığını davam etdirib.

Noyabrın 19-u gecə evinə dönən yazıçı bıçaqlanıb.

Bundan sonra xəstəxanaya çatdırılan Rafiq Tağı ayılan kimi mediaya açıqlamasında bu sui-qəsdin onun yazıları ilə bağlı olduğunu dilə gətirib.

Noyabrın 10-da onun “İran və qloballaşma qaçılmazlığı” adlı yazısı Azərbaycan saytlarında dərc olunmuşdu.

Yazıda şəriət qanunlarının sivil hüquqla dissonans təşkil etdiyi bildirilib.

Həyatı təhlükəni aşdığı bildirilən yazıçı noyabrın 23-də Bakının 1 saylı şəhər xəstəxanasında vəfat edib.

Rafiq Tağı 1950-ci il avqustun 5-də Masallı rayonunun Xaççobanlı kəndində doğulub.

Bir neçə il Azərbaycan bölgələrinin tibb məntəqələrində çalışıb. Daha sonra Rusiyaya köçüb.

1990-cı ildən Bakı şəhər Təcili və Təxirəsalınmaz Tibbi Yardım Stansiyasında əmək fəaliyyətini davam etdirib.

Ən böyük dərdlər, xırda səhvlərdən qurulur!

Qəribəsi ondadır ki, dahiyanə əsərlər 7 not üstündə qurulur, 10 sm olan karandaşla böyük rəsmlər çəkilir, adi barmaq boyda naxış, bir yerə əsrarəngsiz gözəllik bəxş edir, balaca səhvlər üst-üstə yığılıb böyük dərd verir, 3 dəqiqəlik mahnı, bütün keçmiş xatirələri yada saldırır, "səni sevrəm" söz birləşməsi ilə unudulmayacaq sevgilər yaranır, bir parça şeirlə, tanımadığın kiminsə həyatını misralar balaca qramafona salır. Dörd divar içində 70-80 illik ömür sürülür, yada adi 9 sm-lik siqaretlə çarəsi tapılmayan xəstəliyə tutulur, əllə düzəldilmiş məftillərdən aşıla bilməyəck sərhəd qoyulur, 20 qəpiklə on insanın qarşı tox olur, əsginazla həyat dəyişilir, iki kəlm söyüşlə yaşıyacağı uzun ömürün üstündən xətt çəkilir, adi gedib 10 manatlıq hədiyyə alırsa, həyatının sonunacan onu saxlayıb səni yada salır, bir dənə birinci dəfə gördüyün adama yaxşılıq edirsən, günlər keçdikcə o yaxşlığa görə sənnən əl çəkmir və ən yaxın dostun olur, metroda arxaya çönüb başqa bir qıza baxmaqla 6 illik sevgilinlə münasibətə son qoyursan, yada öz istəyivə görə bankdan kredit götürürsən və xəbər evə bankdan xəbərdarlıqla çatanda 30 illik ailəyə son qoyulur, boşanma olur, hər şey balacadan böyüyə qədər, pilləkənlərlə yuxarı qalxdıqca evivə aparır,50 yaşlı alimin beyni ilə dünyanın digər tərəfində 2 saata ola bilirsən, qəribə görsənə bilər, ancaq bunlar real olduğundan artıq qəribəlikdən çıxır, bir müddət hər şey maraq dairəndə olur, ancaq dərkindən sonra marağa son qoyulur, həyatda hər şeyə son qoyulacaq nəsə mütləq tapılır, son qoyulmanın özünə əsla. Oturub fikirləşdikcə bəzən nələriə dəyişməyə çalışdığın zaman,qarşıva çıxan əngələ qarşı gücsüz olmaq, məni bu həyatda ən qorxuzan bir vəziyyətdir. Heç vaxt gücsüz olmaq istəmədim, ancaq mənim gücsüz olmağımı göstərən şeylər qarşıma çıxmasaydı, bəlkə də gücsüz olduğumun fərqinə varmıyacaqdım.İnsanın istəylərinə qarşı çıxan bir şeydə mütləq tapılır, heç vaxt elə mövqe tutmağımı istməməmişəm, ona görə sevdiyimə qarşıda soyuq olmağı bacarıram. Lakin O, bunu anlamadığından, məni başa düşmədiyindən bu halıma normal yanaşa bilmir, onda başa düşürsən ki, səni səndən yaxşı heç kim başa düşə bilməz, həmən an bunun fərqinə vardığında isə yalnız olduğunu düşünərsən, uzaqlaşmağa çalışarsan, ətrafdakılara soyuq baxarsan, bunu elədiyin anda isə heç kəsin səni yada salmadığını, unutduğunu beynivə salıb dərd edərsən, dərd etdikcə isə əlivin bir qulpdan yapışmadığını görüb təzədən həyata dönməyə çalışmaq istərsən, itirdiklərivi qaytarmaq üçün çalışarsan, çox güman ki, bir şeyi həqiqətən istəyirsənsə, ona nail olarsan deyillər ha? bax o məsəl burda işə yarıyar və həyata qayıdarsan, bu qayıdış səni hər kəsə qarşı saf, pak edər, inanarsan hər şeyə, qulu olarsan hamının, başıva bilə-bilə şillə vurub qaçarlar, üstlərinə gedəndə "bağışla istəməyərək oldu" deyib səni inandırallar, özün üzr istəyib ordan ayrılarsan kimi vəziyyətə düşərsən, həmişə deyillər ha, zaman hər qapının açarıdır, buda düz çıxar, zamanla saf olduğundan yenə boynuva minərlər, səndə onları, boynunda ağırlıq hiss edənəcən daşıyarsan və çökdüyün zaman hər şeyə Nifrət edərsən.

Bir Günlük qaçış.

Gecə saat təxmini 4:35 olardı, mən yerimdə uzanıb, qaranlığın yoxa çıxartdığı tavana baxırdım, əslində tavanı tam görməsəm də orda olduğunu bilirdim və mədəmin, şirkətlərdə nahar fasiləsi zamanı vurulan zəng saatı kimi siqnalizasiyası ilə, birdə hər il eyni fəsilin eyni ayında məni tutan öskürəklə birgə əlimi dağınıq saçlarımın arxasına keçirmiş halda, gözlərimin isə dimdik bərəldib eyni nöqtəyə zillənmiş vəziyyətində qəliz düşünürdüm. Fikirlərimə rahatlıq vermiyəcək otaqda bir çox şey var idi, ilk atamın və iç otaqda yatan anamın xorultusunun ətimi ürpəşdirməsi idi; daha sonra qardaşımın gecə yuxusunda danışmağı, mən istəməsəm də qulaqlarımın onun nə danışdığını öyrənmək üçün ona tərəf şəklənərkən düşüncələrimi dağıtması və birdə çöldəki küləyin, qonşunun eyvanındakı paltarların asıldığı, dibləri paslanmış məftili yellədərkən verdiyi cıyıltı səsi – təkcə səsinə doymadığım, küləyin açıq nəfəsgahımızdan evimizə kimi çatdırdığı dənizin dalğalarının bir-birləri ilə oynadıqları “sahildə müəyyən nöqtəyə dəyib-qayıtmaq” oyunundakı çıxan səslərindən aldığım əvəz olunmayan hisslər məni qurduğum xəyallarıma bir qız salıb, buralıqdan aparırdı. Xəyal qurmaq bəlkə bu həyatda məni yaşadan yeganə mücərrəd varlıqdır, amma onda heç nə daimi deyildir, bir xəyal uzun müddət davam edə bilər, çünki insan olur burdan Gürcüstana getmək istəyər və gedib çatar, bu artıq çatdıqdan sonra xəyalın yoxa çıxış formasıdır, insanda var ki, Amerikaya getmək istəyər və ora gedincə, yolda ölə bilər yaxud baş verənlər fikrindən daşındırıb, yol üstü Norveçə döndərə bilər, yəni ki, xəyalını əvəz etmək və ya ona çata bilməmək var. Dənizin verdiyi səsə bir azda yaxın olmaq üçün eyvana çıxdım, əslində onun mənə heç bir təsiri yox idi, sadəcə mən bu anı özümə belə çatdırırdım, halbuki, bütün qapıların haçarı məndə. Ayaqyalın üstündə durduğum taxtaların verdiyi soyuqluğunu böyrəklərimin həmən dəqiqə ağrımasından başa düşdüm, içəri keçib, ev içində geyinilən tapıçkalardan ayağıma keçirtdim, evin içərsindəki standartlığı pozmamaq üçün tək çarəm vaxtımı öldürmək üçün sakitcə kitab oxumaq idi, bəzən kitab belə kömək olmurdu, romanın içinə həyəcanla girdiyim vaxt təsirinin nəticəsi olaraqdan bir vərəqdən digər vərəqə keçmək üçün sakit çevirməyimin əvəzinə tələsik şəkildə dəyişirəm və standartı pozan hər hansı adi “tık” səsinə belə oyanan anamı, vərəqlədiyim vaxt çıxan səsin ona verdiyi marağa görə durub yanıma gətizidirir – bizim ailə bədii kitab oxumağa öyrəşmədiyindən onlara mənim oxumağım qəribə gəlirdi, mənim xasiyyətlərimdən biri kitab oxuya-oxuya musiqiyə də qulaq asmağım idi, çox vaxt digərləri də bunu etmək istəyəndə, fikirlərinin hansına tərəf yönəldiyini bilmir, ancaq məndə belə alınmır, iki səsi bölüşə bilirəm.
Saat 5:29-zacan kitab oxudum, çöldə məsciddən gələn dua səsləri və həmən an anamı namaza qaldıran zəng saatının çalınmağa başladığı vaxt anam yerindən qalxdı, mənim yatmadığımı və mətbəxdə “L” şəkilli oturacaq mebelinin üstündə oturub, divardakı çay dəsmalının üstünə çəkilən qara güllərə diqqətlə baxdığımı görüb, niyə yatmadığımı soruşdu, cavab vermədim. Səbəb ağlımda bu hərəkəti mənə elətdirəcək hər hansı bir nəyinsə olmaması idi, buna görə deyəcək sözdə tapmadığımdan sadəcə susdum, çox vaxt buna qalıb gələ bilmirdim, cavab verdiyimdə arxasında cavab olaraq mənə deyilən sözlər aşıb-daşan su kimi üstümə gəlirdi, onun qarşısına isə bənd çəkmək qeyri mümkün idi. Bir neçə həmləsindən sonra anam cavab vermədiyimi görüb, susdu, azan səsinin başlaması onun hamama girib, dəstəmaz almasına səbəb oldu, yanımdan ötüb keçərkən isə mənə tərs-tərs baxdığını ona baxmasam da hiss edirdim. Daha sonra arxasıyca atam gəldi, qaş-qabağını sallayıb açıq hamamın qapısının qulpundan tutub, içəri keçmək istərkən başını arxaya çəkib üzümə baxdı, hər an nə edəcəyi məlum deyildi. Düzünü desəm atamı sevmirəm, çünki onun mənə göstərdiyi yad ata münasibəti indiki düşüncələrimə çox təsiri olub. Bəzi insanlar özlərinə bir çox şeyləri sevdirməyə məcbur edərlər, “belə görmüşük deyə belədə yaşamalıyıq” xətti üstündə həyatını quranlar mənə görə boş insanlardı. Bu artıq sənə verilən həyatdı, edilmişləri edib yaşamaq sənin həyatıvı qul həyatlar sırasına salır. Mən allaha inanmıram. Bir çoxları həyatıvı onun veridiyini düşünürlər, ancaq verdiyinin qarşılığında da bir çox şeylər istər. Sanki bir insan sənə hədiyyə verir və o hədiyyəni elə seçir ki, hədiyyə “hədiyyə”liyində çıxıb ikisinin ortaq istifadə eliyə biləcəyi bir şey olur. Hədiyyə sənin stenkanda qalır, lakin o istifadə edir.


Ardı var

İçimdəkiləri boşaldıram!

Həmişə biriləri ağıllı danışmağa çalışarlar, ağıllı görsənməyə çalışarlar, bir maraqlı söhbət içində bütün bildiklərini ortalığa tökərlər ki, bazam budur. Bəziləri dostluğa qiyməti adi bir tufliyə görə verər və o tuflini istəyər, qarşıdakı dost sandığı adam verməsə dostluqdan silər. Bəziləri sevmək istəsə də, özünü sevməməyə məcbur edər, zaman sonrası peşman olar, nəisə bu qədər bəsdi, bunları yazdım ki, buracan oxuyanda düşünəsiz ki, nəisə maraqlı bir yazıdı, ancaq elə deyil. Keçirəm mətləbə. Özümdə içində olmaqla insanlar çox azğınlaşıb. Artıq gözlər başqasnı götürmür, hər dəfə adi boş vaxtıma düşəndə heç kəsi fikirləşməyəndə görürəm ki, istəsəm çox şeyi bacararam. Ancaq elə həmin özümü tapmış halda bir qadın keçir gözümün önündə və başlayıb fikirləşirəm ki, niyədə sevməyim? niyədə mən sabir bağında qızın əlində tutub oturmayım? niyə içərişəhərin dar küçələrin birində, bir darısqal yerə salıb qucaqlamayım? yaxud niyə Ulduz stansiyasında görüşüb çölündə onsuz sakit olduğundan bir yerdə oturub onu öpməyim? və başlayıram buna çalışmağa, bir müddət sonra istədiyimi əldə eliyəndən sonra yəni qıznan sevgili olandan sonra onun mənim üstümdəki hakimiyyətliyin fərqinə varanda bezirəm. Yəni bir insanın mənimlə bağlı qurduğu xəyalların içinə edirəm, düzəmmişəm kimi, heçnə olmamış kimi onu yarı yolda qoyub gedirəm. Həyata anamın dediyi və baxdığı "oxuyub adam olacaqsan" gözü ilə baxa bilmirəm, yaxud baxmaq istəmirəm. Bunlar mənə hamısı adi bir insana pozitiv düşüncə verməkdən ötrü deyilmiş sözlərdən fərqi yoxdu. Henə üçün çalışmıram həqiqətən, nə olursa öz-özünə olur. Amma bu halımı elan edib fəxr edirmişəmmiş kimidə görsənməyə çalışmıram. Sadəcə nə etdiyimi bilmirəm. Bir yoldu gedirəm, ancaq getmək məcburiyyətində olduğum üçün gedirəm, mənnən olsa yerimdə qalaram. Getdikcə hiss edirəm ki, standartlığı dəyişmək üçün adi "necəsən?" sualınada hər dəfə fərqliyönlü cavablar verirəm, mən dəyişməyə çalışdığım halda qarşıdakı insanın təəccübü mənə köhnəni xatırladır və yenidən hər şeyə başlamalı oluram. Mənə görə həyyatda ən xoşbəxt insanlar ölən insanlardı. Kim bilir bizi hər addımımızda nələr gözləyir, əminliklə deyirəm nə gözləyirsə heç birini istəmirəm, ortaya yenə mənnən aslı olmayan səbəblər çıxır. Yalan danışın, küsün, sönün, ölün!