Əgər Allah həqiqətən varsa, onda özü ayaqlarıma gələcək! Mən bu günə kimi qul olmağı sevmədim, bundan sonra da sevmiyəcəm, mən buna görə yazıçı olmaq qərarına gəldim, bilmirəm bu nə qədər alınır, ya alınmır, amma onu zaman göstərəcək. Səmimiyyəti Çox sevirəm, buna görə də uğurlu naliyyətim olandan sonra gündəlik gördüyüm insanlara qarşı nə rəğbətimi, nə də danışıq tərzimi dəyişirəm, bu məncə çox nəfərdə alınmıyan xüsusiyyətdi, ona görə hər insanla ünsiyyətə girirəm, əgər münasibət baş tutmursa mütləq bir vaxt ondan kənarlaşacam, bu yaxında da facebookda bir səhifədə bir mübahisəm düşdü, mən zarafata belə bir söz işlətdim ki, “əgər allah hər şeyi biləndisə, gəlsin corablarımın yerini desin, iki saatdı tapa bilmirəm”, bunu oxuyandan sonra admin məni araşdırıb ki, kiməm, təsadüfən eyni məkanın adamı çıxmışıq, bir də görürəm ki, qapımızı xəstə bir uşaq döydü, məni aşağı çağırdıqlarını dedi, düşdüm, gördüm bir nəfər binanın tinində dayanıb məni gözləyir, hardasa 29-30 yaşlı bir saqqalı oğlan, dindarlığı bilindi, binanın tinini dönərkən daha bir nəfərin kənarda gözlədiyini gördüm, nəisə uzatmıyım məni çəkdilər dəniz qırağına, söhbətin yazanın mən olduğunu soruşdu, dedim hə mənəm, mənə başladı dastandan, “ona inanmıyanların başını kəsərəm, belə eliyərəm, elə eliyərəm” bir təhər də olsa söhbəti uzatmadan, mənim üzr istəməyimlə ört-basdır elədik, həmin ərəfələrdə də yenə onlardan biri gəldi, oda zırpı, bir sözlə üç div arasında cırtdan qaldım, söhbəti uzatmamağa səbəb möminləri təhqir elədiyim üçün oldu, ən azından təhqir düz deyildi, ancaq axırda onlara sözüm bu oldu ki, “ siz kimsiz hər adamı belə evindən çıxarırsız?”, həqiqətən, mənə çatmıyan odur ki, onlar kimdi, tutaq ki, düz yolun yolçusu deyiləm, əhli-beyti tanımıram, onlara ixtiyarı kim verib ki, hər adama din öyrətsinlər, ikinci söhbəti uzatmamağıma səbəb onların niyyətinin başqa olması idi, elə insanlardılar ki, sözlə-söhbətlə başa salmaq mümkün deyil, görsələr ki, bağlanıllar keçəcəklər əl-qola, ən axrıncı variantları budur, özləri əgər mən bir polis çağırsaydım kişilikdən sayılmıyacaqdı, lakin onların təkcə mənim üstümə 3 nəfərlə gəlməsi kişiliyin krallığı sayılacaqdı, cahil insan anlamadığı üçün cahil sayıldığından bildim ki, mən öz dilimlə danışsam da, ortaq dildə də danışsam yenə cahillikləri arifçilik pilləsinə qalxmıyacaq, ona görə bir deyimim kimi, bilirsən ki, bildirişin bilinmiyəcək, onda bilməməzlikdən gəl, mənimdə bilməməzliyim susqunluq idi, dava ən axmaq insanların gücüdü, dinə etiqad göstərənlərin canı sağ olsun, mən canımdan bezməmişəm, hələ ki, inanmadığım varlığa görə heç, Nitşenin gözəl bir duyurumu var “inamsızlıq özüdə bir inamdır” mənim inancımda budur!
Tələf duyğusu, çəkindirir hamını ilk addımnan,
Şübhəli baxışlardı vəziyyətdən insanları ayıldan.
Artıq yerə düşən tikə belə yalanır sürünərək,
Analiz nəticəsində yaranır taun qorxusu.
İki hakimiyyətlik hökm sürür, ölüm və səssizlik.
İnsanlar eyni səviyyədə cürüyür belə anda.
Yaşamaq istəyi məhrum edir hər şeydən,
Geri çəkindirir həkimi də taun qorxusu
Bildiklərinizidə danışacam, bilmədiklərinizidə, daha əsəbləşmiyəsən neyliyəsən? Məncə ölkədə baş verən gündəmin bir neçə gündə davam eliyən aktual mövzularını bir kənara qoyub, bizi köklüm halda ağuşuna alan məsələləri gündəmə gətirək, yəni əclaflığa bir son qoyaq... Bizim ölkədə daxil olmaqla, ətraf ölkələrdə bu dəqiqə Somalinə yardım haqqında mülahizələr gedir, fond açılıb və nəticədə var, eşitdiyim məlumata əsasən “Somalinə yardım fondu”na təxminən 13 milyarddan çox vəsait yığılıb, belə sağlıqlarına qismət, istəmiyənin dırnağı bütöv qopsun, bəs bizim hansı günümüzə ağlıyacaqlar a bədbəxtlər? Bir anlıqda olsa bunu düşünmüsüz? Düşünmüsüz heç hanı yeni kontraktların nəticəsi? Düşünmüsüz heç hanı yeni müqavilələrin gəliri? Düşünmüsüz heç hanı yeni kağız üstü imzaların xeyiri? Yoxsa sizdə ailənizin neçə baş külfətini saxlıya bilməyəcək maaşla kifayətlənib, başınızı aşağı salmaq qərarına gəlmisiz? Niyə haqqınızı tələb eləmirsiz? Niyə dirənmirsiz? Götürək dindarlarımızı, nə vaxt baxsaz ağıl olan başa ağıl qoymağa çalışıllar, dolmuş başda gilinc olub partdıyanda tez bir damğa vurullar ona, qərar qəbul olunandakı “Məktəblərdə hicab qadağandır”, hamısı ekran arxasında oturduqları yerdə kompaniyaya başladılar, hay-küyə qalxdılar, çox keçmədi ki, o səslərdə kəsildi, deyəsən qrotekslərinin gücü bura qədər imiş. Həmişə kimdənsə gözləyirik!
Dünənləri qərara gəldim ki, ətrafa nəzər yetirim, iş barədə, yəqin sizdə bilirsiz, ən çox işçi “fəhləlik”, “taxiçilik”(badımcan yox), birdə lapetdə o künc, bu künc öz bağ, bostan məhsullarını satmağıyla məşğul. Gəlin fikir verək, “fəhləlik”- bu dəqiqə ən çətin iş onların yükündədir, günün altı, az maaşa çox iş, iş sığortası yox, pulların vaxtı-vaxtında verilməməsi, səs çıxardanı həmin dəqiqə işdən xaric etmək, “taxiçilik”- bəxtəbəxt bir iş, saatlarla gözləmək və günə bircə manat gəlir, başqa növüdə fərasət, məcbur lapetdə o künc, bu künc məhsul satanlara qalanda isə qazandığının 40%-i PPX işçilərinin cibində, məncə bu kifayətdir(hardasa başa düşmək olar ki, qanunsuz hərəkət eliyir, ancaq 2-3 manat qazanmaq üçün buna məcburdu)... Əvvəl eşidirdin ki, “kasıb ol, rahat ol” kəlməsi çox işlənir, getdikcə isə kasıbın könlündən ərəb şeyxliyi keçir, lakin susur, kasıblıq indiki dövr üçün qorxağlıq anlamı daşıyır. Nazirlərimizə əziyyət çərçivəsindən baxanda başa düşürəm ki, O, kresloda oturmaq üçün müəyyən əziyyətlər təpəsi aşıb, amma onlara qan içənliyi kim öyrədir? Bizimkilər rahatlıq simvolunu təmiz fırradıb başqa adət-ənənə üzərində işlədillər, tariximizdən gəlib, tariximizdən başqa şeylərdə gəlib, “Azadlıq naminə qurban verməyi bacarmaq”. Guya Babək bilmirdi ki, az qoşunu ilə o boyda ərəb xilafətinin qabağına çıxmaq olmaz? Guya Nəsimi bilmirdi ki, dərisi soyulacaq, onnansa şahı vəsf eləyib canını qutarsın? Eyniylə bugün ki, gündəki siyasi məhbuslarımız, Bir nəfər dur deməsin, mini desin!
Həmid bizim üst mərtəbəmizdə qalsa da, həm də mənim kirvəmin qardaşı idi. Onların ailəsində on nəfər adam yaşayır, ancaq bir evdə üç ailə, hər gündə bu ailədən dava, qırğın eşidilir; bəzən söyüşlü iki qardaş arasında, bəzən də söyüşsüz ər - arvad arasında, davaların sonluğunun quruluşu elədi ki, nəticəsiz qalmır; Azər(Həmidin böyük qardaşı, mənim kirvəm) qırğında idisə şüşə qırılırdı, həmçinin Azər enlikürək olduğundan O, əsəbləşəndə hər səfərində arvadı qonşuya keçirdi, uşaqları aşağı oynamağa düşürdülər, bir evdə qaldıqlarından Həmid uşaqlarını, arvadını otaqlarına salıb, qapını arxadan kilitləyirdi, Müşfiq(Həmidin balaca qardaşı) isə eyvana çıxıb, saatlarla bir paçka siqareti ilə orda dayanırdı; Tofiq əmi ilə Aygül xala(Həmidin ata və anası) qırğında olanda isə Müşfiq evdən qaçırdı, Həmid bloka düşüb siqaret çəkirdi, Azər isə səs - küyə qarışıb onları nəhəng səsi ilə sakitləşdirirdi. Azərin evdə davaları ona pul verməyəndə başlayırdı, ər - arvadın davasında isə Tofiq əmi yemək bişirilməyəndə etmədiyi hərəkət qalmırdı. Əvvəllər onların ailəsində hər şey firavan, xoşbəxt keçirdi. Azər Rusiyaya gedib - gələndən sonra ayrı ev alıb köçdü, bir müddət sonra dəstəklə Həmidə ev aldılar və O, da ailəsiylə yaxınlıqdakı binaya köçdü;hamısı az müddət içində yaxşıya doğru tamam dəyişmişdi və az müddət içində də mənfiyə doğru addımladılar; ta ki, Azərin balaca narkotik tabletkalarından aslı hala düşməsinə qədər. O, narkotikə dadandığından dəyişməyə, fiziki zəifləməyə başladı, əsəbiyyəti daha da artdı, 20 neçə yaşında sifət cizgilərinin artmasından 50 yaşlı kişidən fərqlənmirdi, vecsizlikləri çoxaldı, ailəsinin problemləri daha maraqlandırmadı, uşaqlarının hər gecə üstü açıq yatmaqlarından, səhər heçnə yeməyib dərsə getməklərindən xəbəri belə olmadı. İlk çətin vəziyyətə düşüb evini satmağa müstəntiqi döyməsi səbəb oldu(yadımdadır qəsəbədə bu söhbət geniş yayılmışdı, Azər ona ilişmək istəyən müstəntiqə kafedə əlində nərd taxta ilə yaxınlaşaraq başına keçirtmişdi), onu həbsxanaya salmasınlar deyə evini satdı, daha sonra müstəntiq narkotiklə bağlı Azərdən çəkinirdi və döyüləcəyindən qorxub Həmidə ilişdiyindən Azər onu təzədən döydü(bu da qəsəbədə yayıldı, Azər müstəntiqin maşınının qabağını kəsərək onu maşından düşürdüb qalın odunla gözüdönmüş dərəcəsində əzişdirmişdi) və Həmidin də evini satmağa məcbur qaldılar. Müşfiqə dəyilən ən böyük zərbə sevdiyi qızın ailəsi qızını Azərin narkotik audəçisi olduğunu eşitdikləri üçün Müşfiqə vermədilər, yadımdadır Müşfiq o hadisədən sonra Azəri dörd ay dindirmədi və özünə heç vaxt evlənməyəcəyinə qərarı verdi, lakin Müşfiqin digərlərindən fərqi o idi ki, evə qazanc gətirsin deyə, başını soxmadığı iş qalmamışdı. Bu çəkdikləri ziyanlıqdan Aygül xalanın qazandığı pul üstündə ki, rəğbət, hörmət də yoxa çıxdı, ona məncə həmən anlarda şəxsi meyarlarını itirməyi yox, vəziyyətdən necə çıxacaqları marağlı idi; iş o dərəcəyə çatdı ki, Dilarə (Azərin həyat yoldaşı) bir gün bizə gələrək ana dediyimə Aygül xalanın və Azərin onun qızıllarını oğurlayıb satmağından şikayətləndi, ana dediyim isə əlbətdə ki, ən böyük sərvəti olan dindən söhbət açmağa başladı, çünki ancaq bildiyi söhbət açılanda qəşəng məsləhətlərlə beyinin qırışlarını artırırdı. Gün keçdikcə evdəki xaosluq son həddə çatdı, bu evin dəyişkənliyini, evdəki havanın küfürlü olduğunu, maddiyatsızlıqdan evdə yaşayanların çox şeyə ehtiyacı olduğunu Həmidin qızının və ya Azərin uşaqlarının üzünə baxanda görmək mümkün idi; Həmidin qızının üzünə daşıdığı “ hər şeyimiz var ” mimikası, Azərin qızının üzünə daşıdığı “ əslində gərək var ”, ancaq üzdə dediyi “ gərək yoxdur ” sözü və oğlunun həyətdəki uşaqlarnan oynayanda aldıqları təzə maşından, gündə içdiyi fantadan, gəzmək üçün bulvara gedib atraksiyonlara minməyindən danışmasını istədiyi təqdirdə, təkcə baxdığı futboldan danışması evdəkilərin əzablarını uşaqların çəkdiyini bilmək kifayət edirdi. Vüsal(Azərin oğlu) evdəki uşaqların ən böyüyü idi və O, müsbət vaxtdan mənfi vaxta keçidi yaşamışdı, indi ki, evdə baş verən hər reaksiyonlara öyrəncəli idi. Toğrul əmi çox içirdi, bunu artıq məhlə camaatıda yaxşı bilirdi, lakin küçədə skamekada uzanan, məcburiyyətdən mağazanın şüşəsini qıran, gecə ocaq qalayıb ətrafında uluya - uluya yalnız musiqisini bildiyi mahnını oxuyan, axşam bir butulka almaq üçün əlini açıb dizin - dizin sürünən(bu heç olmasa digər versiyalara baxanda samballı idi), dükanın yiyəsi ilə yaxın olub ondan nisiyə spirtli içki götürən sərxoşlardan tamam fərqlənirdi, O, çox vaxt yan bulokda yuxarı mərtəbələrdə qalan, həyat yoldaşından ayrılandan sonra bir evdə yaşasalarda baxımsız qalan balıqçı Alyoşa, bizim bulokda birinci mərtəbədə qalan, gözlərini itirmiş(itirməyinə səbəbini bilmirəm), keçmişdə imkanlı olması ilə qazandığı hörməti kasıblaşanda itirən, məni qardaşımla uşaq vaxtı bir dəfə güclü tufanda maşınına minizdirib dərsə aparmağından sonra hər görəndə halını soruşduğum Niyazi dayı və yan bulokda birinci mərtəbədə yaşayan, ayağına qaynaq zamanı dəmir girən, buna görə əməkli olan Şahin kişi ilə Niyazi dayının imkanlı vaxtında aldığı, içərisinə dörd maşın yerləşən qarajlarında qapını açıq buraxıb içirdilər, özlərində olduqları zaman bir - birilərinə tərifli sağlıq, az içkili olandan sonra əvvəllər kimlərəsə etdikləri yaxşılıqları və tam sərxoş olandan sonra isə hamısı uca səslə dərdlərini danışırdılar, bəzən bu söhbətlərin içərisində məhlədə olan adamın eşidə biləcəyi tonda deyilən söyüşlərdə eşidilirdi. ”
İçəridən ana dediyimlə ata dediyimin möhkəm eşidilən qışqırıqları məni dayandırdı, təəccüblənmədim, uşaqlıqdan bəri gözümün gördüyü yersiz danışıqlar üstündə başlayan qırğınlar idi onsuz; tənbəllik etməyib yerimə getdim və yazmağa davam elədim...
“ Toğrul əmi Vüsal ilk nəvəsi olduğuna görə onunla daha çox vaxt keçirməyə çalışırdı; babaların nəvələrini apardığı yer dəniz qırağı olsa da, çox gəzib yorulub bir daşda oturanda cavanlığından danışdığı halda, gəzərkən qarşısına çıxan başqa ağsaqqalı görüb, nəvəsinin əlini buraxıb hökümətdən qroteksli söhbətləşməsi təqdirdə, ya da bir dükana girib pensiyası ilə bir su, bir peçeni almalı olduğu halda apardığı, Vüsalı gəzdirdiyi, əlini buraxdığı yerlər kababxanalar, pivə xanalar idi. O vaxt binamızın böyrünə getdiyim mənə görə gedəcəyim ən uzaq yer sayılan vaxtlarda məhlədə çox olurdum, Vüsalın 4-5 yaşında babası ilə məhləyə gələndə ağzı pivə köpüklənən anlarınıda çox görmüşdüm; Toğrul əminin Vüsalı içizdirə - içizdirə “ kişi içki içər ” kəlməsini Vüsalın həyətə girib uşaqlardan “ içki içmisən? ” sualının qarşılığında yox cavabını alıb “ kişi içki içər ” deyəndə, bu sözlə beynini doldurduğunu bilinirdi. Dilarə uşağını belə görəndə çıxış yolu Vüsalı hər yay tətilində rayona göndərməyində tapdı, həm beləcə evdəki gərgin vaxtlarda deyilən ən pis söyüşləri eşitməzdi, Azərin gecə evə gəlib Dilarəni döydüyünü az da olsa görməyib yerində rahat yatardı, evdə hüzurun itdiyi vaxtlarda rayondan gəlib anasını qucağlayıb “ darıxmışam ” deyib Dilarəyə ana olma hissiyatını qaytara bilərdi. Gün keçdikcə evin içində hər kəs özü üçün yaşayırdı, bu kimsəsiz adaya düşmüş adamların həyatda qalmaqları üçün bir-birlərinin ətini yeməkdən betər idi; Toğrul əmi artıq evə gələndə aldığı ərzaqları balışının altında gizlədirdi, Aygül xala əvvəl qazandığı restoran kariyerasında uğrunu təzədən yaratmaq üçün aldığı borcları geri qaytarmaqdan ötrü məhəllə arvadlarına ərk eləyib rayondan göndərilən əzik pomidorları satırdı, Dilarə bəxtinə düşən gözəllik salonunun qapısında “ işçi axtarılır ” yazısını görüb işə girmişdi, Azər narkotikə və müstəntiqi döyməsi ilə evi bu günə salmağından peşmanlıq hissi keçirməyərək anasının, Dilarənin pullarını götürüb yenə həzzini tuturdu, evdəki hər kəsin içinə qorxu daşı düşmüşdü, heç kəs ona ” daha bəsdir ” deyə bilmirdi, təkcə Dilarə çəkinə - çəkinə bunu bacarırdı, ancaq fəsadları üzündəki şişlər və belindəki ağrılarla təcəssüm elətdirirdi, Müşfiq artıq qazandıqlarını evə gətirmirdi, Həmid isə qızının məktəbə getməyini fikirləşib başqa ölkələrə işləməyə gedən adamlara qoşuldu(Qazaxıstana getdi). Bir gün bu bəladan Dilarə və Məlahət(Həmidin həyat yoldaşı) çıxış yolu namazda gördülər, ana dediyimin yanına tez - tez gələrək, söhbətlərdən itirməkdə olduqları əqidələrini dinə yönəltmək istədilər, ancaq onlar dinlə məşğul olmanı çoxsu kimi istəyərəkdən yox, həyat tərzlərinin iztirablarından qurtaracaqlarını düşünüb dinə yönəldilər; onları başa düşmək olardı, bataqlığa düşən insanı onu bataqlığdan kimin, yaxud necə çıxması önəmli deyil, ona yalnız batağlıqdan sağ çıxması vacibdi, lakin belə bir düşüncə onları axırda heçnəyə gətirib çıxartmayacaqdı. Üstündən az müddət sonra isə namaz qılmaqları ilə heçnə əldə etmədiklərini görüb bizə gediş-gəlişlərini kəsdilər, sonradan isə namazı yarımçıq buraxdıqları bilindi. Həmidin belə çətin vəziyyətdə bir oğlu olmuşdu, bu ikinci övladı olsada, gəlişi ilə evə sevinc gətirmədi. Elcanın evdəki uşaqlardan tamam fərqlənməsi doğulduğu zaman ağlamaması, həkimin qucağına gülüşlə gəlməsi olmuşdu; təzə təməli qoyulan fundamentin üstünə yaş daşı qoyduqda isə O, evdəki bütün hadisələrə, bağırtılara, davalara qanmasada gülə - gülə baxırdı, O, həyatın gördüklərindən ibarət olduğunu özündə fikirləşirdi, görüb - eşitdikləri də bunlar idi. Bu çətin vəziyyətlərindən xəbərləri olan qohumlarının heç biri onların evinə ayaq basmadığına görə Elcan yalnız gəzməyə aparılarkən tanımadıqları adamları görürdü.
Bir gün Dilarə Azərə boşanmaq istədiyini dedi, bunu eşidən Azər isə evi altını üstünə gətirəcək həddinə qədər özündən çıxıb, tək ailəsini yox, bütün məhləni lərzəyə gətirdi; evlərindən Azərin inəyi maşın vuranda çıxartdığı böyürtü səsləri kimi çıxartdığı səslərin gəlməsi ilə bərabər, Elcanın möhkəmdən eşidilən gülüş səsləri gəlirdi, elə bil xeyirlə şər bir yerdə idi. Azərin qarşısını polislər aldı, əlini qandallıyanda hər kəsin duruxub, sükutluq verən təəccüb dolu baxışlarının içində, sükutluğu pozan Elcanın polislərə baxa - baxa kəsilməyən gülüş səsləri idi, bu real həyatda gördüyüm tərkibinə az təsir verici dəhşətdə qatılan ən maraqlı meladram səhnə idi. Bu hadisədən sonra üstünə gün tozları oturduqca, Elcan həm öz əsl vəziyyətinə, həm də xeyir anormallığından normal hala uyğun şəkil almağa başladı, artıq heç kəsə gülümsünmür, ancaq neçə ilin suyunu gözünə doldurubmuş kimi, hər saatdan bir boşaldırdı...
Əziyyət çəkənlərin niyə qanmadığı uşaqlıq dövrünə qayıtmaq istəklərini indi yaxşı başa düşürəm, yaşadıqca önə atmaq istədiyin addımlar, səni varlığınla geri çəkilməyə vadar edir.
Biz hamımız səhv edən PİSLƏRİK, amma biz ümid edirik ki, hər şey yaxşı olacaq və ya gözəl sonluqla qurtaracaq, lakin bizlərin PİS olmasını yadımıza salanda yenə ümidimiz kəsilir. Bu çölə çıxış qapısı olmuyan labirintin içərisinə düşmüş siçovulun çıxış axtarması kimidir; hər dəfə labirintin bir yolundan digər yoluna keçmək üçün qoyulan qapıya çatanda, gördüyü qapını çölə çıxış bilir və ruhlanır, ancaq çölə çıxış heç cürə yoxdur, artıq bununla barışmaq lazımdır.
Nə yazılasıdı axı ağ kəfənlərə?
Dərd cızsanmı ki, fərahlıq gətirsin nəbzimə.
Boşaltmıyasanmı ki, ağzı havada qalıb quruyan mürəkkəbi,
Korlanmasın əziyyətləri, dağıtmasın ətrafa,
Daxilimdəki Yer qədər süzülən sirləri.
Nə yazasan axı ağ kəfənlərə?
Qabağdan, hər tərəfdən hər cürdə gəlinib onsuz.
Yorğun görsənir səpilən cümlədəki dağınıqlıq.
Dəniz olub fayda versəm,
Sahilimdə qurulan ulitarlıq baxımsız.
Nə yazılasıdı axı ağ kəfənlərə?
Eşidib oxudum ancaq qəm-qüssədən çıxan qan,
Təməldən əyri qoyuldu kəllə daş.
İrsi ipi kəsilsəydi düşülməzdi sərt günə,
Ruhu qaçqın, özü itkin bir mənada olanlar.
Nə yazılasıdı axı ağ kəfənlərə?
Seçimlər unutmaq qədər çətindi,
Bəbəylər xamilyon rəng alıb sülənməkdən.
Keçmişdən bir insanda qalmadı,
Öldürsün gəzmək naləsini içimdə.
Dost elə çox istəyirəm ki,
Şikəst, gözdən zəlil, qoldan əlil bir sevgilim olsun.
Addım ata bilmədiyi yerlərə,
Nəzarətçisi mən olum.
Daşıya bilmədiyi səyahət çantasına,
Dinməz qulluqçusu mən olum.
Ayaqsız aşa bilmədiyi,
Özü qaldıracaq ekskalatoru mən olum.
Dost elə çox istəyirəm ki,
Şikəst, gözdən zəlil, qoldan əlil bir sevgilim olsun.
Yaşamamaq nurunu işə saldığı anda,
Həyatını dəyişəcək, rəngbərəng fırçası mən olum.
Kürəyi yerə gəldiyi anda,
Məsafə saxlıyacaq, hislərin yaratdığı qüvvə mən olum.
Əlini boşluğa uzatdığı anda,
Ona sahib çıxacaq, reklam xoşbəxtli ailəsi mən olum.
İnistitutdakı yay smestri sona çatandan sonra vacib məsələmə görə mənə mütləq iş lazım idi, ancaq təəssüf ki, rus dilini təkcə yazıda başa düşüb, ünsiyyət qura bilmədiyim üçün, sahibi oğlan yaxud kişi olan dükanlara yalnız qız satıcılar tələb olunduğuna görə, ingilis dilinin aşağı məktəb materialını bildiyim üçün mənə iş tapmaqda çətinlik törədirdi. Atam işləmək həvəsimi görüb məni əmimim yanına düzəldəcəyini dedi, sözsüz ki, bu məndə səhrada su tapmaq kimi təəssürat yaratdı, nə işlə məşğul olduğunu, işimin nə olduğunu, maaşımın nə qədər olacağını(bu mənə o çoxda vacib deyildi, əsas işin özü idi) soruşmadan ani cavabla razılaşdım. Elə cavabımın sabahsı gününün axşamı atam sabahdan işə başlıyacağımı, birdə özümlə paltarda aparmağımı dedi, bəlkə həyatda ilk iş günüm olacağı üçün, öz pulumu qazanacağım üçün gecəni yatmamağa həsr elədim. Səhər tezdən işə gedəcəyimdən bir saat əvvəl durub, hazır geyimdə, sumkamı hazırlayıb qapının ağzında oturmuşdum, mənim həmən vaxt vəziyyətimi görən olsaydı yalnız gülərdi. Evdən çıxmağıma yarım saat qalmış telefonuma zəng gəldi, əmim idi; telefonu açmamışdan öncə ilk düşündüyüm işin vaxtını səhv saldığm oldu, ancaq belə deyildi, əmim mənə hələ ehtiyac olmadığını, özü lazım olanda mənə xəbər eliyəcəyini söyləyib, işə gəlməməyimi istədi. Axşam düşəndə əmim yenə zəng elədi və dedi ki, sabahdan işə çıxıram. Səhər açılanda bayaq ki, mənzərə ilə yenə qarşılaşdım, hazır durduğum vəziyyətdə əmim işi çıxdığını və işə getmiyəcəyini dedi, mənidə qəşəng əsəbləşdirdi. Öz xasiyyətimə bələd olduğumdan bilirdim ki, əgər üçüncü dəfə də belə vəziyyətlə qarşılaşsaydım, qarşımdakının kimliyindən aslı olmuyaraq, qışqır-bağırtı ilə danışacaqdım, lakin buna gərək qalmadı, çünki üçüncüdə işin olacağından əmin idim, səbəb onlar işləyən yerə aparan marşutda olduğum idi. Marşutdan iş yerinin qabağında düşəndə nə işləyəcəyim artıq mənə məlum oldu, fəhləlik...
Yəqin ki, fəhləlik deyəndə ilk ağıla sorumsuzluq, məcbur ailəsini dolandırmaq üçün savadsız insanların işlədiyi və daima işçiyə tələb duyan sənət növü gəlir, elə belədidə.
Əmim və oğlanları ilə görüşüb, sonra köhnə, həmişə etdikləri zarafatları yola verib paltarımı dəyişməyə getdim. Paltar soyunulan otaq əməlli başdı universal otaq rolundaydı, burda həm yatmağa, həm çay içməyə, həm yemək yeməyə yer var idi, həm də tikintiyə lazım olan materialları saxlayırdılar. Orda işləyən tək biz deyildik, bizdən başqa bağbanlar və başqa fəhlələrdə var idi. Əmim oğlu nə işlə məşğul olacağımı göstərib, öz işinə getdi, göstərdiyi iş isə mənə elə də çətin gəlmədi, çox keçmədi ki, işimə əl qoydum. Açıq hava da işlədiyimizə görə bizə maneə təkcə gün idi, kömək olacaq vasitə isə dənizə yaxın olduğundan, hər saatdan bir qaçıb dənizə kəllə vurmaq idi. Günorta çatanda artıq istidən sifətimdə gilinc mimika daşıyırdım, arada isə səbəbli obyektin menecerlərini söyürdüm; mən vurulan kafellərin boş aralarını mazla doldurub sonra üstünü silirdim, elə yer olurdu ki, mazı çox vururdum, siləndə ləkələr qalırdı, əmim oğluda hər səfərində yaxşı silməyimi, menecerin görəndə əsəbləşəcəyini deyirdi; heç kəsin görmüyəcəyi və gəlib maraqlanmıyacağı yerdə qalan ləkələrə görə menecerin çərənliyəcəyini düşünmürdüm, amma əmim oğluda ona nə qədər danışıldığını danışdı, buna görə də dayanmadan menecerə yağdırırdım, az keçmədi əmim oğluda mənə qoşuldu... Günortanın mərkəz vaxtında fəhlələrin hamısı dənizə getdi, bizdə onlara qoşulduq. Görən görüb bilir, zəngin iş adamları, nazirlər və.s belələri dəniz qırağında özlərinə obyekt tikdirib, dənizə də girməyə pul tələb edirlər, mən işlədiyim yer tam qutarılmadığından buralıqda çimmək üçün pul tələb olunmurdu, buna görə bəzən bir-iki ailə biz işlədiyimiz yerin yanında dənizə gəlirdilər. Biz də çimməyə gələndə yanımdakı fəhlələr sahildə uzanan qızı gördülər, onlara görə qarşılaşdıqları bu cür mənzərə həzdən başqa heç bir duyğu hissi yaratmırdı. Fəhləlik, ancaq naməlum zarafatlar, çox yenilikdən geridə qalmışlıq, özü kimilər arasında bahalı markalı telefonu olana qılığlanmalar, xəsislik və bəzən ürəyi açıqlıq, bir-birlərinin üzlərinə gülsələr belə içdə şübhəylə yanaşmalar, işdən yayınmalar, “obed” saatından lazımı istifadə etmələr...
Yemək vaxtı qurtarandan sonra çıxdığımız otağın qabağında “Toyota Pajero” maşını, yanında da naxoş üzə malik, səliqəli geyimli bir kişi dayanmışdı. Əmim və oğlanları onu görər-görməz tələsik addımlarla yanına yaxınlaşıb, iki əlli salam verdi, daha sonra digər fəhlələrdə eynən əmim kimi elədilər. Heçnə mənə çatmadı, görünüşündən bilinirdi ki, iş sahibinə oxşayır, ancaq ona qarşı bu süni izzət hardan yarandığını bilmirdim. Çox da fikir verməyib, saymamazlıq şəklində, həmən kişinin yanından keçib, işimə davam eləməyə gedirdim ki, əmim müəllim deyə müraciət elədiyinə məni göstərərək “təzə işçimizdir, mənim qardaş oğludu” dedi, arxaya çönəndə kişinin mənə tərs-tərs baxıb, əmimdən işin nə yerdə qaldığı haqqında soruşmağa başladı, sən demə bayaq ünvanına yağdırdığım nalayiq söyüşlərimin sahibi elə bu menecer imiş...
Aralarını mazla doldurduğum kafellərin üstünü silərkən, menecerin başımın üstündə dayandığını gördüm, mənə yaxşı-yaxşı silməyimə göstəriş verəndə, günün başıma vurduğunun təsirinin nəticəsidə olaraqdan, qarşımdakının kimliyini unutmuş şəkildə “xoşuva gəlmir gəl sən sil” dedim, hamı çönüb çaşqınlıq içində mənə baxırdı, çünki bilirdim itirəcəyim heçnə yox idi, əmimgilin isə çörəyi fəhləlikdən çıxdığına görə vəzifəlilərə məcbur boyun əyirdilər, şahla qul söhbəti kimi(qulun özünnən razı şahın qarşısında baş əyməyinin səbəbi yalnız işinin yaxşı getməsidir, onda şaha qoyulacaq heç bir hörmət yoxdur).Sözümü menecerin üzünə acıqlı baxa-baxa elə dedim ki, artıq sifətimdən məlum idi ki, ikinci söz desəydi söyə-söyə işimi orda qoyub gedəcəkdim, ona görə cavab olaraq heçnə eşitmədim. Deyinə-deyinə iş saatıda qutardı. Paltarımı dəyişərkən artıq gəlməmək haqqında fikirləşirdim, çünki bir günün əzabı məni qırx il geriyə atmışdı, əlimdə başqa imkanlara sahib ola-ola 3-4 manata görə fiziki sağlamlığıma zərbə vurmaq ağılsızlıq olardı. İşdən çıxanda insanın içində ilk yaranan duyğu, gedib evdə heçnə fikirləşmədən uzanmaq duyğusudur, ancaq bir anlıq rahatlamağa son qoyub, üzü düşkün hala salan isə “sabah yenə itin əzabı” fikridir. Mən işləyərkən həyatlarının belə olması ilə barışmaqlarını işdə arada yaranan haqsızlıqlara səslərini çıxartmamaqlarında görürdüm. Son ərəfələrdə qarşıma çıxan insanların üzlərində daşıdığı köksüz yorğunluqlarına, iş yerindəki işçilərində üzündə müşayiət elədim, getdikcə buna çarə tapmaq yox, akumulliyasiya olunacaq hal yaranıb.
Demişdim, özümə söz vermişdim,
Sənə aid bir kəlmədə yazmıyacam, amma bacarmadım.
Ayrılmış cümlələr olsada nə fərqi var?
Yenə sənin üçün yazıram.
Bütün dünyam dəyişdi, sancılarım artdı, çünki
Bugün keçmiş sevgilimi gördüm.
Dərmanım var başqa qızlardı,
Ancaq özümü aldada bilmirəm.
Sevə bilmirəm,
Eh dost, unuda bilmirəm.
Bilirəm şablon söhbətlərdi, neyləyim axı,
Bugün keçmiş sevgilimi gördüm.
Əlində qara çantası,
Qısa qara saçlı, qara koftalı.
Ətəyində qara uzun yupkası, qara eynəyi,
Heçnə dəyişməyib, ən əsas yumşaq əllərini,
Tanıdığım bir oğlan tutub, bərkdə qucaqlayıb, neyləyim
Bugün keçmiş sevgilimi gördüm.
Ola bilməz belə aura,
Tez qalxmalar, üzə şillələr.
Tər içində qaldım, dilimdə qurumuşdu,
Qaranlıq otaqda bu nə səs küy?
Hər şey aydın oldu deyəsən, oyandığım yuxuda,
Bugün keçmiş sevgilimi gördüm.
Onu mənnən alan bir sürücünün səhvi,
Beynimdəkiləri cürütmüşəm, bircə o annan başqa.
Divarımdakı rəsmi, lap seriallardakı kimi.
Ölümündən sonra 6-ildi ki, hər gün,
Eyni yuxuyla sabahı açıram, eyni yuxuda təkrar danışıram və yenə
Bugün keçmiş sevgilimi gördüm.
Azərbaycan, Azərbaycan... Mənəviyyatsızları, qanacağsızları bol ölkələrin öndə gedəni, bax bu yaxında əksər tanışlar mənə dedilər ki, “ bezmirsən öz ölkəvi alçaltmaqdan?”, bilirsən dost bu alçaltmaq deyil, əsl həqiqəti demək elə məhz belədir, düz acı olur məsəlidə bunlardan yaranıb. Bilimli danışıqları etmək istəmirəm, hər kəs bilir ki, Azərbaycanda uzun saçlılara nə gözlə baxılır, bunun üstünnən keçək, gələk onlara verilən gic-gic, əttökən suallara, məs ; elə biri başlıq qoyduğum sual. “Saçı uzun oğlan sən əsgər gedəssən?, sən evlənəndə də belə olacaqsan?” ancaq belə sual forması bizim millətin əcaiblərindən çıxar. Əsgər məsələsinə qalanda getmiyəcəm, belə yaxşı eliyəcəm, əcəb eliyəcəm! Almaniyada əsgərliyə getmək könüllüdü, belə düşüncələrlə biz heç vaxt nə Almaniya olarıq nə də onun kölgəsi. “Vətən Anadır, qaytar ona borcuvu”, söhbətləri oğlanlardan başqa qızlarında qulaqlarını dəng eləyib, dost harda yazılıb ki, mənim bu Vətənə borcum var? Mən bu Vətənin suyundan istifadəsinə görə hər ay su pulu ödəyirəm, işığına görə pul ödəyirəm, torpağın üstündə qurulan binanın mənzilində yaşamağa görə pul ödəyirəm, hətda zibil tökməyə görə MKİS(mənzil kommunal istismar sahəsi)-ə pul ödəyirəm, bu torpağın üstündə bir obyekt açan kimi, naloq pulu ödəyirəm, vergi pulundan danışmıram, indi bax dost mənim borcum var bu Vətənə? Azərbaycan müharibə şəraitində yaşıyan ölkə sayılsada, bir növ görsənir ki, bu qanun qüvvədə qalmalıdı, qalsında, ancaq hansı əsgərlikdən gələn oğlana baxırsan ilk bu cümləni deyir “ağlın olsun getmə əsgər”, səbəb bilirsiz nədi? Səbəb onları it yerinə qoymamaqdı, səbəb başlarında duranların oğraşlıqlarını göstərməkdi, başındakıların əsgərlərlə düşmənləri kimi davranmaqlarıdı, mənim bir tanışım var əsgərlikdə bir həftə içində hər gün odunla döymüşdülər, sizcə həmin insan yaxınını istəyər ki, əsgərliyə getsdin? yəqin xəbərlərdə də eşitməmiş olmazsız, “bir əsgər avtomatı ilə atəş açaraq bir neçə əsgər yoldaşını güllələyib”, hamısı onu alçaltmaqdan irəli gəlir, belədəki yaxşı eləyib. Bu yaxınlarda bir komandir və bir neçə əsgər çastdakı pox-püsürü açıb tökdülər, sabahkı gün həmən adamlara “vətən xaini” damğası vurdular , aradan qaldırdılar, bax Dost bizim ölkə budur!
Çalışacam bu mövzuda tərəfsizlik stabilliyini sabit saxlıya-saxlıya mətnin axrına çıxa bilim. Bunu yazmağa vadar edən bir mövzuyla bir neçə dəfə qarşı-qarşıya durmağım səbəb oldu. Ölkəmizin adı demokratiya(babatda demokratlarıq axı (: ) ilə bağlı olduğuna görə yəqin bilirsiz ki, müsəlman sayılsaqda, qanunda dini seçim azadlığı deyilən anlayış var. Ancaq bizim özünü bəyənmiş dindarlarımız başqa dinə mənsub olanları görəndə elə bil günorta çağı, təxmini 3 saat günün altında dayanannan sonra alınan vəziyyəti alırlar. Yəni başdan qıcqırırlar. Bu yaxında evimizə Bibiliya kitabını gətirmişəm, sadəcə başqa dinlərlə maraqlandığım üçün, lakin kitab evdəkilərin və bəzi dindarların əlinə keçən kimi beynimi deşik-deşik eləyiblər. Bu dəqiqə dinlə məşğul olanların çoxu şüuraltı təzyiq içindədilər, onlara dini kitabda, həmin “dini kitabdakıları oxuyanları gələcəkdə kef gözlüyür” cümlələri onları o qədər fağırlaşdırıb ki, ancaq xülyalarla yaşayıllar. Əvvəl mənə allahı öyrətdilər inandım, sonra qanan çağa gələndə dedilər artıq sən ona işləməlisən, namaz qıldım, sonra dedilər savablarıvı artır zor şeylər gözləyir səni, başladım fağırlaşmağa, birdə ayıldım ki, atam-anam deyir oğlum dön sola dönürdüm sola, deyirdilər əyil, əyilirdim, çıxdım əllərinin altından , çünki onların mənə elətdikləri eləmək istədiklərim deyildi, sonra dinə baxdım, dedim gəl bir az yoxluyaq, doğurdanmı din onları mülayimləşdirib, başladım ərinməyə, gec-gec namaz qılmağa və hər dəfə də itin sözün yeyirdim, çırpılırdım, nəhayət anladım ki, din mənə görə biri deyil, namaz qılanların, başı bağlıların çoxu, başqa işlərlə məşğuldu kimi şablon cümlələr haqda danışmıyacam. Bilirsiz dostlar mən allaha inanmıram, bizi inandırıblar, elə bunu oxuyan dost sənidə, dostuvuda, qonşuvuda, hamımızı inandırıblar və bizdə düşünmədən inanmışıq. Mənim inamsızlığa ən böyük səbəbdə elə məhz budur, mən istəyirəm inamı özüm tapım, “ay yuxumda ərəb hərfləri gördüm, sabahdan namaza başlıyacam; alnımda beş qardaş iz aşkar olunub, sabahdan namaz qılacam; ərim içki içdiyinə görə yuxumu qarışdırdım, sabahdan dualara başlayıram” və.s kimi artistlik üstündə qurulan cümlələrlə, mən allah deyilən başqarışdıranı çətin tapım. Digər səbəblərə qalanda mən belə çox rahatam, mən yazıçı olduğum üçün, dindarın dilindəndə, ateistin dilindəndə rahat danışa bilirəm. Quranı oxumadım, çünki hər kəsdən bir özünəxaslı quran cümlələri çıxır, bir dəfə sinif yoldaşım mənə dedi ki, “ sənin öz əqidən varsa özün araşdır tap “, yenə deyirəm ki, əlimdə quran birinə yaxınlaşacam və məni başa salan insanın özüdə ya şiə çıxacaq, yada sünnə... Nəisə gələk ateizmə, bizim cəmiyyətdə “ateistəm” anlayışı “qatil, adam əti yeyən, manyak” sözündən betər anlam daşıyır. Bir nəfər çıxıb desə ki, mən ateistəm, onu cihad adıyla başını üzəllər, ən çox halda özüvə qarşı bu sualı eşidirsən “dostum yaxşı inanmırsan, bəs səni kim yaradıb?”- yəni mən gəlib çıxacam ilk dünyanın yaranışına və deyəcəm allah! Qarşımdakı necə düşüncəsiz biri olduğu məlumdu məncə, ona görə ki, mən ateistəm deyirəmsə demək allaha inanmıram, ancaq hər kəs sübut gətirmək üçün Quran cümlələrindən, kəlamlardan, peyğəmbər hədislərindən, möcüzələrdən sitat gətirir. Mənə sübut gətiriləcəksə tamam dəxilsiz sübut gətirilməlidir. Mən çətinə düşəndə allah deyə qışqırmıram, hər şeyi axınına buraxıram, mən bu dəqiqə axtarışdayam, çox təəssüfki köməkdənsə əksəriyyət məni alçaldır, belə olan təqdirdə istəyimə çətin nail olum... Hər sahədə maymaq insan olduğu kimi, ateistlər içindədə olur, əgər inanmırsansa təhqir etmək düzgün deyil və ya ətrafın ateistdisə 2 günə fırlanıb ateist olmaq heç düzgün deyil, buna görə fanat olmuyan ateistlərlə heç kəsin işi olmamalıdır, axı ateistlərdə insandı.
Açılan Gözlərim.
Hər şey həyatıma qoyulan nidaların və çox sevdiyim insanı itirməyimlə başladı.1 gün işıqlar sönmüşdü mən isə evdə tək idim.Qapı döyüldü.Düzü işıqların sönməyi və havanın qaranlığ olması məni qorxuzmurdu, məni həyəcanlandıran qapının bərk və aramsız döyülməsi idi.Qapını açdım bu isə xoş sürpriz olmuşdu, çünki gələn mənim çox sevdiyim insan mənim xalam idi.Mənim onu sevməyim isə bəlkədə onun mənə göstərdiyi isti münasibət idi və yeganə xalam o idi.
-Salam xala sən idin?Xoş gəlmisən.
-Salam ömrüm.Hə mənəm Ləman.
-Ləman şahmatı gətir oynuyaq.
-Necə xala?Nə şahmat?(təəccüblü gəldi sizədə düzdü elə deilmi?mənədə çox təəccüblü gəlmişdi,şahmat mənim ən çox sevdiyim oyun idi bəlkə buna görə bunu istədi?Ama bunu içəriyə girən kimi niyə?Üzünə bu danışdıqlarımı demədim)
-Şam işığında da olsa gəl oynuyaq
-Yaxşı xala.
Oynamağa təzə başlamışdığ ki,
-Ləman, ömrüm içim yanır qoy su içiim
-Otur xala mən gətirərəm.
-Yox qızım özüm gətirəcəm.
Xalam təzəcə mətbəxə getmişdi ki, 1 dən zəng gəldi,zəng eliyən isə mənim atam idi.
-Alo
-Alo qızım mənəm atan.
-Hə ata?
-Ləman, qızım bilmirəm necə deyim bu mənə də çox ağırdı ama....
-Nə olub axı ata?Niyə səsin həyəcanlıdı?
-Qızım...(sükutluq hökm sürdü...) qızım dünən xalan bizə gələndə qəzaya uğrayıb rəhmətə gedib.
-....
-Alo Ləman qızım, alo alo qızım...
...Bəli bu nöqtələr həmin an heç kimin yerimdə olmasını istəməzdim.Allah niyə belə edirsən axı?Niyə sevdiyim insanı mənə çox görürsən axı?Niyə?Niyə?Sənin belə xoşuva gəlir?Nolardı ki, ona yazdığın taleyi nöqtəylə yox vergüllə əvəz edərdin Niyə axı?Niyə məni öldürmürsən əzablar xoşuva gəlir?
Bunları isə həmişə içdə dedim çünki gördüyüm xalamın ruhu mənim ruhu xəstəliyimə səbəb oldu, evdəkilər isə bi gün məni dəli olduğumu qərara alıb dəlixanaya göndərdilər.
-Ay sağol qızım, geyin bu ağ xalatı indi əlivi çiyinlərivə qoy ay sağol
Məni burda süni təbəssümlərlə düzülmüş həkimlər qarşıladı, onların gülməyi bilmiyinki mənə yazıqları gəldiyindən xoş sifətlə qarşılamaq istəyidi yox sadəcə olarıda bilmək lazımdı ki, olarında çörəyi biz dəlilərdən aslıdı biz olmasaq olar burda olmazlar.Məni bir palataya gətirdilər qapısının üstündə isə 23 yazılmışdı.İçəriyə girəndə heç kimin nəzərinə, baxışlarına tuş gəlmədim buda normal idi axı içərdəkilər dəlilərdi.Digər otaqda həkimlər gündəlik dəlilərin ağıllması ümidi ilə test keçirirdilər ama bunun bəhrəsini görmürdülər həmişə boş.Günlərimi bu balaca palataya həsr olunacağn düşünəndə bir azda dəli olurdum dəliin bir azda dəli olması qəribə səslənsədə bu belə idi.Hər gün eyni üzlər çox bezirdim.Səhər həmişə məni süzən heç vaxt oyuncağından ayrılmayan 13 yaşdı uşaq mənə yaxınlaşdı.
-Salam, adım Ceyhundu al bu oyuncağı sənin olsun.
Mən həmin dəqiqə susdum, gördüyüm günnən oyuncağından ayrılmayan uşağın birdən bu hərəkəti qəribə idi,bəlkə içəridə tək qız olduğum üçün dəqiq bilmirdim.
-Al bunu, mən artıq böyümüşəm al götür bunu al, al.
Ceyhunun təkrar təkrar al-al deməsi məni özümdən çıxardırdı hamını başımdan elədiyim kimi onuda başımdan eləmək üçün oyuncağı götürdüm.Günün çox vaxtı yaxınlıqdan qışqırığ səsləri gəlirdi.Daha sonra Ceyhuna haqsızlıq elədiyimi fkirləşib onun yanına getdim, yanında oturan kimi isə ona ilk bu sualı verdim.
-Sən necə olub bura düşmüsən?
-Mən...Mənim..Bizi
Bunları demişdiki o ağlayıb başqa tərəfə getdi.Sbahsı gün isə o özü mənə yaxınlaşdı.
-Mənim anam gözəl olub.Bizi əmim saxlıyıb, səbəb isə atamın 1992-ci ildə Qarabağda gedən döyüşlərdə itirməyimiz oldu.Əmim bizə arada baş çəkirdi.1 gün onun içkiyə qurşandığını gördük, çox içməkdən əlavə narkotikədə qurşanmışdı.Onun arada gəldiyi günləri isə artıq hər gün əvəz edirdi.1 dəfə o anamı qırağa çəkib evi satacağnı didi.Anam isə oevin atamdan qalan tək varis olduğunu və satmayacağnı didi.Mənim onda 11 yaşım var idi.Onlar mətbəxtə söhbət edirdilər, az keçməmişdiki əmimim söyüşlərin eşidirdim, çox pis söyürdü anam bu söyüşlərin qarşısında isə ona yalnız bir şillə vurmuşdu ki, bu əmimi daha da qıcığlandırdı və mətbəxdə ki, bıçaqla anama 9 bıçaq zərbəsi vurmuşdu.AAAAAAAAAAAAAAAAAAA.Qan qan qan axırdı dayanmırdı.
Pis olmuşdum çünki artıq Ceyhun ağıyırdı.Əlimi gözlərinə toxundurub yaşlarını sildim birdən isə qırağdan qulağma həkimlərin pıçıltısı gəldi.Yazıq yəqin yenə kiməsə taleyin danışır, özü həmin anları yadına salır, artıq iki ildiki o belə edir. təzə gələn dəliyə öz oyuncağın verir sonra isə ona taleyin danışır.Bu anda isə Ceyhun danışmağa təzdən başladı.
-Heçnə edə bilmirdim.Ən pisi isə sonradan başlandı məhkəmədə hadisəni danışanda əmim anamı fayişə kimi qələmə verdi, hardan tapdığını bilmirdim ama bir neçə adam gətirmişdi özü ilə şahid kimi.Onlar anamla yatdıqlarını deyirdilər ama mən onların bizə gəldiyini heç vaxt görməmişdim.Sonra hakimə əmim mənim dəli olduğumu dedi.Heç kimim yox idi.Anamla atam bir birlərini sevəndə ailələri razı olmamışdı.Onlar isə qaçıb gizlin evlənmişdilər.Əmimdə belə etdiyindən təkcə onunla danışırdıq.Başqa heç kimim yoxuydu.Mənə isə dəli talonu verdilər.Və sonra bura.
Məni sanki susdurmuşdu Ceyhun.
-Bəs sən?Sən necə oldu ki, bura?
Onun danışdığı bu hadisədən sonra öz vəziyətimi danışmağa utandım, ama danışdım.
-Mən ruh görmüşəm öz xalamın ruhunu bunu isə evdə ruhu xəstəliyim kimi bilib məni bura göndərdilər.Birdən yenə qışqırığ səsləri qulağı dağıdırdı.
-Bəs bilmirsən o qışqıran kimdi?
-Adı Elçindi.
-Niyə qışqırır?
-Atasını, anasını gözünün qabağında baltalıyıblar.
--Necə?
-Atası mafiyaya işləyirmiş.Bir gün nə səbəbdən olduğunu dəqiq eşitməmişəm ama bir gün evlərinə gecə vaxtı mafiyanın adamları gəliblər, yatan vaxtı olub,Elçin isə narahatçılığınnan yata bilmirmiş.Otağnın qapısı açıq olduğunnan qarşıdakı atasıglin yatdığı otağı görürmüş.Birdən mafiyanın adamları onlar yatan yerdə atasını anasını baltalıyıblar.Yekə olmağına baxma həmin vaxt qorxduğunnan səsi gəlmirmiş hətda bir cingilti belə.Adamlar gedəndən sonra qarşısında valideyinlərinin tikələrini görüb durmadan qışqırırmış.İndidə ona görə qışqırırki elə blirki o qışqırığna kimsə gəlib onları xilas edəcək.
-Bəs o küncdə duran oğlan həmişə kitab oxuyur, kitabını götürəndə isə qışqırır.Niyə axı?
-Toğrul.Hə hə o elədi ancaq nəsə öyrənir ama testlərdə birinədə düzgün cavab vermir.Burda hər gördüyün dəlilər əslində özləri suallara cavab vermək istəmirlər.Onun atası anası yoxdu bacısı saxlıyırmış.Bacısı ailə qurandan sonra onuda özü ilə aparıb.
-Bəs o niyə burdadı?
-Bacısı ailə qurandan 1 il sonra öz ərinin bədənini yeni bədənlə əvəz edirmiş.Gündə bir kişiylə yatırmış.Uşaq olmasına baxma qeyrətli uşaqdı buna görə bacısını yatdığı kişiylə bıçağlıyıb.Yaşı çatmadığınnan belə hərəkətinə görə onu bura göndəriblər 18 yaşında türməyə aparacağlar.
-Onun yanına gələn kişi kimdi?
-Bacısının əri....Blirsən burda bəzi uşaqların ailələridə var sadəcə onlar çölə çıxmaqdan qorxur.Elçin qorxurki çölə çıxsa onuda mafiyanın adamları öldürəcək,mənim isə heç imim yoxdu.
Nəsə bilmirəm ama bu danışdıqları faciyə idi ama mən sıxılırdım.Hələ neçə belə uşaq var idi həyatı faciyə idi ama mən sxılırdım.Bezirdim bu nədi həyat deyil sanki chənnəmdə ən çox əzab çəkdiyin faciələri sanki sorğuda bir daha gözvün qabağına gətirirlər.Bu sözlərinə baxmıyaraq burda qalası fikrimdə yoox idi mənim.Sbahsı gün test sorğusunda ənim növbəm idi hamısına düzgün cavab verdim həkimlər sevinirdilər, daha sonra ilkin müayinədən sonra məni evə buraxdılar.Mən orda qala bilməzdim bir tərəfdən həyatımın həyat olmadığnı və kor olduğumu gördüm bir tərəfdən isə ora sanki mənim mühitim deyildi.Evə gələndə hər şey ilk vaxtlar gözlədiyim kimi oldu, evdəkilərin yalandan qorxduqları təbəssümlə qarşılanırdım.Hər gün qohumlar mənə baş çəkirdi mənim fikrim isə inanmasamda danışılanlarda qalmışdı.İlk günlərdə çölə çıxmağım çətin idi.Bütün günü evdə idim, dəyişən anamla atamın hər kiçik şeyə görə bir biriylə yola getməməsiydi.Çox vaxt mübahisələri isə mənə təsirindən qorxub qapı arxasında edirdilər.Sabahsı gün mən həyətə düşdüm.Hər kəsdən çəkinirdim, çətin idi mənə.Çünki baxışımda ünsiyətimdə dəyişmişdi çox danışmırdım.Hər tanış küçədə isə qonşu qadınlarının"a hə o qızdıda Allah özü kömək olsune, yazıqdı" kəlmələri məi evə qaçırdırdı.Daha sonra həyətə düçməyim adi hala çevrildi, evdə isə artıq mənə bir şey olmasından qorxmuyan valideyinlərim səssiz mübahisələrini qışqırığlarla əvəz edirdi.Küçələrdə dəyişmişdi, bəlkə mən bunu görməmişdim ama hər məhlədə küncdə duran oğlanlar məni görən kimi"uff nə bomba şeydi, gözəl bura bax" atmacalarıda adamı cana gətirirdi.Söz atmıyanıarın baxışlarında isə məni öz altlarında görmək istəyləri dururdu, qəribəsi onda idi ki, dostları arasında qeyrətdən danışan oğlanın bacısı öz dostuyla görüşürdü,marşutlarda gözləri şorla dost olmuş kişilərin mənə al atmaları məni hamıdan qaçırdırdı, bəlkə öz qızları başqa marşutda hansısa oğlanın ağzına girib bu dəqiqə.Bir gün isə gündüz həyatının mundarlğını görüb gecələr düşməyi qərara aldım, gecə çıxanda isə çox gəzə bilmirdim.Gecə həyatı sürən sərxoşların atdığı və dediyi sözlər isə dəhşət idi, hər gecə çıxan qıza isə fayişə kimi baxırdılar, olsada olmasada.İnanmazdım ama artıq dəli axtarışına çıxmışdım, necəki dəlinin dilindən dəli anlıyardı.Çox nadir halda olsada istədiyim dəliləri tapırdım, ama onlara yaxınlaşanda qeyri-normal kimi baxıb məndən uzaqlaşırdılar.Onlarıda başa düşmək olardı axı illərlə onu saymıyan insanlardan birdən ona yaxınlaşması anarmol kimiydi.Belə olduğunu görüb çölə çıxmamağmı qərara almışdım.Bir gün otağmın qapısını atam döydü.dediyim kimi görmək arzusunda olduğum şeyləri əlim üzüləndən sonra görməyim qəribə idi burda mənə qəribə gələn isə atamın qapını döyüb icazə istəməsiydi.
-Qızım olar?
-Buyur...
-Qızım...
Onu bu qədər mülayim görməmişdim blinirdi ki, o mülayimliyin arxasında nəsə durmuşdu.
-Qəzəm bilmirəm sənə necə diyim ama inan sənin yaxşılığvı istəyirəm.Sənin çətin vaxtların çox oldu, artıq bu evdə şadlığın olmasını istəyirəm.
Danışırdı ama mənə hələ nəsə çatmırdı.
-Bu yaxınlarda sənin hərin olacağ.Müdrimin oğlu İlqar səni çox bəyənib.Nə deyirsən sənin qərarın?Ama inan sənin yaxşılığun üçündü.
Qəribə səslənirdi çünki mən hiss edirdim artıq qərarların vermişdilər, sonra isə yaxşılığa qalanda görəsən işdə vəzifəsin qaldırmaq üçün deyir yoxsa doğurdan bunu istəyir?
-Gəlsinlər.
-Onda hazırlaş demişəm iki gündən sonra gəlicəklər.
Dediyim kimi söz-söhbət istəmirdim çünki bilirdim qərarları özləri vermişdi.
2 gün ancaq otağımdan çıxmadım.Qapı döyüldü onlar idi.Gəldiklərinnən yarım saat keçmişdi məqamı yetişirdi.Mən hamama keçdim, güzgünün qabağında durub özmə baxırdım.Bilmirəm niyə ama artıq mənə dəli kəlməsini eşitmək istəyirdim.Bu gözəlliymə görə?Ortada xoşü gəlməy olmadığnı bilirdim çünki bu bir müddət idi briliyant sənin olandan sonra kimlərəsə görə parıldasada sahibi üçün artıq parlaq olmurdu.Əlimi qayçıya atdım və saçlarımı dibindən kəsməyə başladım. keçəl edəndən sonra ülgüclə üzümü kəsik kəsik elədim.Qansızlıqdan ağrıları o qədər hiss etmirdim qarşılarına çıxanda isə
-Bu nədi?Bu manyakdı ki, dlidi bu üzünü bağlıyın baxa bilmirəm ürəyim bulanır, durun İlqar durun getdik durun başı xarabdı ki....
1 müddət sonra isə
-Ay sağol qızım gey bu ağ xalatı əlivi çiyinlərivə qoy ay sağol.
Yenə qarşımdakı qapının üzərindəki yazı 23-üncü Palata.
Qorxu
Sevincimin həddi hüdudu yox idi otaqda isə ilk gün kimi Ceyhun testlərə səhv cavab verirdi. bir şey dəyişmişdi otaqda qışqırığ səsləri gəlmirdi aramızda Elçin yox idi.Mən indi bunu düşünmürdüm yəni səbəbini bilmirdim ama mənim fikrim tamam başqa bir yerdə idi.
Əsarət altında azadlıq.
Bu gün o çox qəmgin.Gözlər isə yanındakı meyidə baxa-baxa fikirlərdə.İndi o xəyala dalıb?Yoxsa çarəsizliyini büruzə verir?Sir-sifəti qan içində.Niyə ona yazılan başqa cür yx belə oldu?Hadisə belə olmuşdu.Bir gün işdən qovulan evə tez gəlir, onun işdə bu qədər qırğınından sonra evə gəlincə sanki başına bir qaynar udan da betər qaynar su tökdülər.Yataqda arvadı və dostu iş başında.Bu isə onlara baxıb nə edəcəni ilmir, nə etsin?Dostunu döysün?Ya arvadına sillə vursun?axı Nə etsin?Yox türmə həyatı çox çətindi, istəmirəm azadlığml əlimdən alsınlar, yox 30il zindan arxasında çürümək istəmirəm.B fikirlər hamsı hamsı dağıdır onu.Yox qorxuram türməyə düşüb Aftaritet əlindən öpməkdən.Arvadı isə dostu ona yazıq-yazıq baxmaqda, sanki bilmiyərəkdən bu yaxınlıq baş verib.Hər kəs kimi olarda bir şeyi edəndən sonra peşman olublar çünki münasibət qurulanda ağılları başlarında olmayıb bir qarış havada olub.Neyləsin zibilə qalmış bu 30 ili niyə orda keçirim?Qəzəb bu fikirlərə hakim bıçaq qarın deşməkdə idi oda bunu eləməkdə.Heç özüdə bilmədən 10 bıçaq zərbəsi endirir arvadı sə özünnən gedir.İndi həminki fobya meyidlə birgə yaxındakı polis məntəqəsinə girir.Elə heçnəyi araşdırmamış necəki bəzi insanlar kimi heçnəyi bilmor ama bilməyindən danışır polislərdə eləcə məhkəmə və türmə həyatı.Hər şey tam əksinə oldu.Onun eədiyi həkət qeyrət hərəkəti onun atmosferinə uyğun olmasa da içəridə yatanların çoxsu buna görə zindandadır və heçdə gözləmədiyi hörməti qayğını, dəstəyi ona burda Aftaritetinə kimi hamısı göstərirdi sanki o kal o birilər əl altılar.İndi isə o burdan çıxmaq istəmir, çünki o yaxşı bilir daha ona çöldə əvvəli hörmət olmuyacaq o isə orda tam əksinə.
Mənim bura qayıtmağımında əsl səbəbi bu idi.Testinnən sonra Ceyhun üzü təbəssümlü mənim yanıma gəldi.
- Salam, xoş bir daha xoş gəldin
- Darıxmışdım sənin üçün balaca
- Eee balaca demə, axrı ağlım çoxdu.
- Hmm...
- Burdan gedib gəlməyividə bilirəm.Bəzən qarşındakıların sənə Azərbaycanlı olmağları şübhələndirir sanki danışdıqları dil başqa adı isə Kənan, Mahmud, Aysel və ya başqa.
- Məni yandıran o deyil, məni yandıran bu yaşıma gəlmişəm ama qohumlarmın, ailəmin üzlərini tanımamışam...Nəysə ama doğurdan sizi üçün darıxmışam.Bəs içərdə Toğruldan başqa Elşini görmürəm niyə axı?
- O artıq yoxdu aramızda.
- Necə yəni?Nə olub?
Bunu demişdim ki içəri həkimlə bir kişi girdi.Gələn kimi Toğrulun yanına gəldilər.Toğrul başını aşağı əyib dayanmadan ağlayırdı.Bu o bacısının əriydi ama mənim fikrimdə Elçinin məsələsi qalmışdı.15 dəqiqə sonra həkimlə həmən kişi otaqdan çıxdılar.İçərdə bizdən başqa heç kəs yox idi.Biz içəri həkim və ya başqası girəndə susurduq.
- Balaca danışda.
- Məndə onun burdan qaçmağınnan sonrakı hadisəni həkimlərin danışığından eşitmişəm.Olara Müstəntiq danışıb.
- Nə qaçmaq? Nə müstəntiq?
- Sən burdan çıxan günün axşamı o mənə gecə burdan qaçacağnı dedi.eyəsən qorxularna qalib gəlmişdi çıxmaq istəyirdi.Ama onu burdan nə müayinəçıxardardı, nədə testlər.
- Niyə axı?
- Səncə gələn günnən qışqıran adama kim inanardı birdən?İnanmaq o yana başqa bir şeydə varıydı.
- Nə?
- Sən ata və oğul hekayəsin eşitmisən?
Ata və oğul.
İslam adında bir gənc olur.Heç kimlə yola getmir, hamıynan dalaşır özünü çox qəribə aparır.Onun bu hərəkətləri üzdə olsada bəlkə ama ailəsini narahat edir.Bir gün atası ona yaxınlaşıb bunu deyir:
- İslam, oğlum niyə beləsən axı?Niyə belə edirsən?
- Nə edirəm axı ata?Nə istiyəcəm ki?Hər gənc uşaq kimi maşın istəyirəm.
- Oğlum əgər sən mən nə desəm onu etsən səndə maşın görəcəksən.
- Yaxşı ata qoy sən deyən olsun.
Beləcə doğurdan da günlər keçir İslam təmiz dəyişir, o ancaq evdəkilərin sözüylə oturub durur.Və bir gün aşın almaq vaxtı gəlir.Bunu öz atasıda hiss edir.İslam atasına yaxınlaşıb:
- Ata, bir maşın görmüşəm həm ucuz həm də yaxşıdı onu istəyirəm
- Atası isə:
- Maşın?Bax oğlum mən sənin yaxşılığvı istəyirəm ona görə sənə maşın olmaz.Bax dostlarvı yığarsan gəncsən avariya edərsən sora biz nə edərik sənsiz?Ona görə almıram
Bunu eşidənnən sonra İslam vəziyətin təsəvvür elə aldandı.Həm etibarda, həm istəyində.Və yenidən əvvəlki kimi olmağa başladı...
- Elçində yaxşılaşırdı ama həkimlər ona günnən günə daha da pis olduğunu deyirdilər.
Mən indi onu yaxşı başa düşürdüm.
- Bəs o neylədi?
- Plan qrub qaçdı.O gecə mənə yaxınlaşdı və mənnən qaçması üçün kömək istədi əndə razılaşdım.Çünki ou nə mən nədə başqası saxlıya bilərdi.Gecə 3 olardı.Birdən o qışqırmağa başladı.Məndə qışqırırdım.Gecə növbəsində olan həkim əlində sakitləşdirici ilə ona yaxınlaşdı oda mənimm onuN çiynini dişlədiymi dedi.Həkim onun xalarını açanda Elçın cəld həkimin boğazıyla,ağzınnan yapışdı.Ağzını tutub həkimin əlindəki yatızdırıcı iynəni onun boynuna saldı.Həkim elə anında uyudu.Dəhlizə çıxanda məndən, birdə içərdə olan iki nəfərdən gəlməni soruşdu mən getmək istəmədim.Amma o iki nəfər qaçdılar.Bilmirəm necə oldusa pəncərədən baxanda o rahat şəkildə gedirdi.Yəqin aşağdakı növbətçi onun həkim olduğunu zənn edib, yada yuxuluyub.
- Sora nə oldu?
- Sorasın həkimlərin danışığından eşitmişəm.O burdan evlərinə yox atasıynan , anasının qərbirin yanına gedib..Qəbirsanlığda gecə növbəsində olan qarolçu onu buralıqda neçə gün gördüyünü deyib.Sora daha oralıqda görsənmyib.Onu soralar öz evlərində görüblər.Bir gün küçədə ona bir kişi yaxınlaşıb atasının dostu olduğunu deyib.Oda əvvəlcə çəkinib.Atasının dostu onu evlərinə aparıb.Onu öz evlərində yaşatmağa qərara gəlib, bəlkə belə səhvlərini düzəldə bilərdi.
- Nə səhvi?O nə edib ki?
- Sən demə atasını bu işlərə onun dostu qurşandırıb.Ama oğlunnan istifadə etmək ağlına gəlmiyib.Müstəntiqə belə deyib.Bir gün telefon danışığında atasının dostunun söhbətini Elçin eşidib.Elə həmin a ordan qaçıb.Evlərinə getmirmiş, küçələrdə qalırmış.Son vaxtlarında isə özünü qəribə aparırmış.Gedə-gedə yolda tez-tez arxaya çönürmüş,kimsə ona yaxınlaşanda qaçırmış.Bir müddət sonra atasının dostu onların evlərinə gəlib.Elçin otağında olub.Atasının dostu onun otağına yaxınlaşanda qırılan şüşə səsini eşitdiyin deyib.Qorxusundan Elçin özünü aşağı atıb.
- Yazıq, uff bu nədi e.
- Salam Ləman,
- Salam Toğrul.
- Sənə ELçini danışdı yəqin?
- Hə Toğrul danışdım-Ceyhun dedi.
Birdən otağın qapısı açıldı təzə iki nəfəri gətirmişdilər.ir qız bir oğlan idi.Oğlan təxmini mənlə yaşıda oxşayırdı.
Hər şey bir-birinin təkrarı.
Pessimist bir oğlan valideyinlərinə gündəlik şablona çevrilmiş həyatından bezdiyini deyir.Və onlara başqa ölkələrə getmək istəyini deyir.Valideyinləridə bəlkə onu bu səfərlər dəyişər fikiri ilə yola salır.Oğlan Amerikaya gedir.Bəlkə ona lazım olan .eylər burda var...Düzdü varıydı yeni-yeni binalar,yeni insanlar ama bir müddət sonra burdan da bezir və başqa ölkəyə gedir orda da eyniylə təkrar olunur.Bu səfər evi üçün darıxır və evlərinə gəlir bir müddət sonra evlərinnən yenə getmək istəyir.
Məimdə hətaım bu cür olmuşdu, əvvəlcə bura gələn də evi istədim, sora evdə buranı istədim və indi burda çürüyəcəyimi bilib yenidən çıxmaq istəyirdim bu səfər isə başqa cür.Bəlkə öz dünyamızın sakinlərini bir yerə yığmaqla, burdan çıxıb bir yaşayacağmızı düçünürdük.Günlər keçdikcə bu fikirlər ağlımıza sərf edirmiş kimi başqa .eylər düşünmürdük ancaq bir olmağmızı fikirləşirdik.Elə günlər olurdu ki, gecələr səhərə kimi fikirləşirdik.Təzə gələnlər isə bacı qardaş imiş.Olar bizlə heçdə münasibət qurmurdu.Ama günlər keçirdi və onlarda bizə yaxın olmağa başlamışdılar.
Şir və dovşan dostluğu.
Bir gün meşəyə zoorparkdan adamlar gəlir.Gəlməklərinin səbəbi isə burda nə qədər heyvan varsa hamısını aparmaq idi.Bunu sanki hiss edən heyvanlar hamısı gizlənməyə başlayır.Ama iki heyvandan başqa hamısına çifayda.Heyvanların hamısını tutullar ama necə olursa bir dovşan və bir çir meşədə qalır.Bu böyüklüyündə meşədə ikisidə avara avara gəzirlər.Şir əsəbləşməyə başlayır.Axı daha dovşandan başqa canlı qalmamışdı.Ac olanda isə şirə yaxın durmaq qeyri mümkündür.Dovşan isə öz kefində ancaq bitkilərlə qidalanır.Beləcə günlərin keçirdir. ama şir dözə bilmir.Bir gün elə olur ki, bunlar qarşı qarşıya gəlirlər.Şirin gözləri dovşanı iri bir ət parçası kimi görür.Və dovşana onu yeyəcəyni deyir.Dovşan isə ona:
- Gəl ye ay şir bəs sonra?-deyir.
- Nə necə sonra?Mən səni parça-parça edəcəm.
- Sən düz etmirsən sonrasını düşünmüsən?Bax məi yesən bu meşədə tək qalacağsan.Tək qaldıqca isə tənhalıq səni parça-parça edəcək,əzabla öləcəksən.Məni yeməsən həm yaşayacaqsan həmdə dost qazanacaqsa.
- Bəs mən acmışam axı?
- Bu boyda meşədə oxlu yeyiləsi başqa meyvələr bitkilər var olarla qidalan.
Şirdə dovşanın haqlı olduğunu görüb bitkilərlə, meyvələrlə qidalanır dovşana isə dəymir.O artıq taleyi ilə barışır.
Beləcə təzə gələn uşaqlarda özlərinin taleyləriylə barışırlar.Bizə yaxın olurdularda.Oğlanın adı Nicat idi, qızın Aygün.Olarla söhbətimiz gecələriin birində birlikdə yaşamaq fikirlərimizi bölüşəndə bizlərə qoşulmaları oldu.Mən:
- Bəlkə öz dünyamızı quranda bizə rahat olar, hər kəsdən qaçarıq.
Birdən Aygün
- Hara qaçsan orda olardan yenə var dedi.Bu söz bizə təsir etdi.Hətda elə ki, biz fikirimizdən daşınmaq istəyirdik.Və bunu dedikdə.Birdən Nicat:
- Görürsüz demək siz öz dünyavızı qurmağı fikirləşməmisiz, tez yorulduz fikirdən tez yayınırsız.GƏRƏK SƏN MƏQSƏDİN VARSA ONA ÇATMAQ ÜÇÜN ÇAPALAYAN VAXT SƏNƏ MƏQSƏDİVƏ QARŞI DEYİLƏN FİKİRLƏRİ SƏNİ SÖYÜRLƏRMİŞ KİMİ QƏBUL ET VƏ HEÇ KİMƏ QULAQ ASMA.Bunu demişdiki o üzünü çevirdi və gözlərini yumdu.Mən səhərəcən yatmadım.Necə oldu bunlar dünyamıza girdilər.Axı o qədər böyük bir .eydə olmadı axı.Səhər duranda Ceyhun ağlayırdı o Aygünə həyatını danışırdı.Toğrul yenə nəsƏ oxuyurdu.Nicat isə pəncərəyə baxırdı.Mən ona yaxınlaşdım.Yanında oturdum.
- Nicat mən sənə bəyaqdan baxıram eyni yerə baxırsan niyə?
- HƏR DƏFƏ BELƏ OLUR.DÜŞÜNÜRSƏNKİ QƏFƏSDƏSƏN,BUNA GÖRƏ AZADLIĞA CAN ATIRSAN,AZADLIĞVI TAPANDA İSƏ YENƏ AZADLIQ İÇİNDƏ AZADLIQ AXTARIRSAN.
- Axı insanl...
- O SƏNDƏDİ.SƏN AXTARDIQCA İSƏ AZADLIQ SƏNƏ DAİMA QAÇACAQ KİMİ GƏLƏCƏK.BUNA GÖRƏ SƏN ONU HƏR DƏFƏ DAYANMADAN TƏQİB EDƏSSƏN.ƏGƏR QAÇMAYIB YERİNDƏ DURSAN ONUN VARLIĞINI HİSS EDƏCƏKSƏN.Birdən palatanın qapısı açıldı,kiminsı yanına gəlmişdilər deyəsən. = Odur Ləman orda -həkim deyib gələrək məni görüş otaqlarınnan birinə apardı.Gələn atam idi.Bilmirəm nədənsə ama bura gələnnən sonra valideyinlərim heç yadıma düşmürdü.Uşaqlığda mənə kimlərsə deyirdi"atasız, anasız qalmaq olmaz" sözləri mənim üçün keçərli deyildi çünki bu düz fikir sayılmır.Hər halda insan öz dünyasına düşəndə ona sərf edəcək .eylərdən başqa heçnə onu maraqlandırmır.Yada darıxırıq deyənlər öz özladları olanda niyə gedib öz valideyinlərinə baş çəkməyə ərinillər axı uşaqlığı dəyişib böyüklüylə əvəz olunsada xasiyyət qalır.
- Xahiş sizdən onu üzəcək sözlər demiyin yada ona pis təsir edəcək nələrisə yada kimlərisə yada salmıyın-həkim atama dedi və qapının arxasına keçdi.
- Yaxşı,qızım ömrüm necəsən?
Mən atamı birinci görürmüş kimi mimika ilə oturmuşdum.
- Ləman mənəm atan tanımadın qızım?Niyə susursan?
- FUUff UFFF
- Heç olmasa keçən səfərlərdə nəsə dillənirdin ama indi susursan,bəlkə səni bura atmağımda günahkar bilirsən məni yox inan bunu sənin yaxşılığun üçün etmişəm.Hə bəlkə ana üçün darıxmısan onu bura gətirə bilməzdim,sənin bu halıvı görüb dözə bilmir.Anan demişkən sənə pis təsir etməsini istəmirəm ama xəbərin olsun deyə deyirəm biz artıq ananla ayrılmışıq.
Mən ağlamağa başladım,səbəbidə var idi.
-.... qızım danışmıyacağsan?ağlama niyə ağlayırsan ananla səndə görürdün bir birimizi başa düşmürdük inan bu çox yaxşı oldu ikimiz üçündə.
Atam bilmirəm özünü müdafiyə edir ya özünü mənim gözümdə düzgün mövqe tutması üçün çalışır ya nədisə ama bu belə deildi.Düzdü anam danışırdı, söz-sohbət olurdu ama günah anamda deyildi.Atam ya gec gəlirdi,yada nəisə iş görürdü anama demirdi.Anam başqa yerdən eşidəndə əsəbləşirdi,həmdə atamın işdən gəlib ona həyat yoldaşı kimi yox sadəcə yeməyini.çayını verən qulluqçu kimi baxmağıda anamı özünnən çıxardırdı və çox vaxt əvvəl birlikdə nişanlı holan,evləndiklərinin ilk günlərindəki çəkdirdikləri şəkillərə baxırdı.Belə olur hər sevgidə belədi və sevglilərin dörd ən isti çağları olur.Birincisi-təzə-təzə tanış olanda,ikincisi-nişanlananda,üçüncüsü- evliliyin ilk günlərində,dördüncüsüdə-ilk uşaq doğulanda.Artıq qıx aşına gələndə isə xəyanətə başlanılır,çox gümanki atamda da belə idi.Çox ailədə ata ananı evin büdcəsinnən uşağına pul verməini pisləyir,ana ürəyi bir daha vermiyəcəyini deyir gələn səfər uşağı istəyəndə yenə dözmür verir VƏ YENƏ SÖZ SÖHBƏTƏ SƏBƏB OLUR.Ama u bizdə belə deyildi.Daha sonra türmədə görüş vaxtını kəsən gözətçinin səsi kimi həkimində qışqırığı gəldi və:
- Daha bu qədər bəsdi, bu nədi?Axı sizə dedim onu pis edəcək heçnə deməyin.(mən hələ də ağlayırdım və duranda oturduğum oturacağı aşırtdım.
- Yox mən heçnə etmədim yaxşı qızım sağol mən yenə gələcəm- atamın dediyi sözləri qapının çölündən eşitdim.Həkim məni yerimə gətirdi mən isə yenə göz yaşımı tökürdüm səbəbi varıydı, içərdə olan güzgünün qabağına keçib kəsik olan sifətimə baxırdım sanki başqa Ləman.Bu vəziyətə necə gəldiyimi başa düşməyə çalışırdım.Mən belə deyildim axı.İNSAN ƏN XOŞBƏXT ANINDA AĞRI DUYMAQ İSTƏYİR AĞRINI HİSS EDƏNDƏ İSƏ ONDAN QAÇMAQ İSTƏYİR.SEVİNDİYİM BİRCƏ ODUR Kİ HƏYATA GÖZÜM AÇIQDI.Bu vaxt uşaqlığda böyüklərin mənə əlimi yandıranda,ya nsəs olanda"müvəqqəti ağrıdır,döz buda keçəcək,buda bir Allahın sınağıdı"sözləri ilə təsəlli tapmaq istəyirdim ama bu belə deyil axı.Düzdü zaman onu qırağa daşmağa qoymuyan çay daşlarını,dağın ətəyini yuyub öz axarıyla aparan ÇAY kimi həyatda öz axarıyla onda olan hər .ei öz axarıyla aparırdı.Bəs,həmin an çəkilən ağrı,iztirabları beyinin sonsuz yaddaşından silmək olardımı?Olardı yalnız format olanda, yəni yenidən doğulanda bu isə həyatda ən yaxşılara insanın əlinin çatmağı qeyri-mümkünsüz olduğu kimi buda qeyri mümkünsüz idi.Buna ağrını daşıyana "döz" kəlməsidə öz qüvvətini mənə görə itirirdi.Mən bu vəziyyətimdə mənə xoşbətçilik arzu edənlərin siması yadıma düşür.Görəsən onlar şoxbəxtçilik deyəndə bu vəziyyətimimi nəzərdə tuturdular?Üzü gülərüz xoşbəxt olmağa onda nə varki.İndi isə içərdə olanlara baxırdım bəlkə haqsızlığları öz əllərimlə düzəldim?
- Ağlama Ceyhun, al oyuncağı- Aygün ağzında tutmuş Ceyhunun oyuncağını geri qaytarırdı.Danışığı eşitsəmdə fikrim bəyaqdan eyni yerə baxan Nicatda idi.Yenə ona yaxınlaşdım.
- Nicat, olar sənə bir sual verim?
- Buyur.
- Bura nə üçün düşdüyüvüzü heç kimə danışmamısız niyə axı?Mənə danışda olar?
- Yox!
Mən onun həmin an qəzəbli baxışlarını görüb susdum başqa söhbət açdım.
- Görəsən biz burda xoşbəxtdik?
Axır ki, qaçıb canımı qurtara bildim, yoxsa yəqin məni təkləyib, təpiyləriylə əzişdirəcəkdilər, bu vaxt kimdi məni onların əllərindən alan, elələri onsuz insan dilindən anlamırlar, heç heyvan dilindən, ümumiyyətlə dildən anlamırlar. Bu səfər imdadıma PPX maşınının görünməyi çatdı, imkan həmişə sənlə birgə olmur, gələn səfər işimi imkana buraxmamalıyam, yaxşı ki, evimin yerini, yaşadığım məhəlləni tanımırlar, yoxsa məhlədə qazandığım hörmət, bir qarışla puç olub gedərdi. Tərslikdən təzə aldığım siqaret paçkasıda, spiçka ilə qaçarkən yarı yolda düşdülər, geridə qayıtmaq istəmirəm, belə vəziyyətlər risk eləməyi sevmir, həmdəki daha gecdi, göz zəifliyindən paçkanı çətin tapım...
Yarım saatdan sonra məhləmizə çatdım, eyvanı görər-görməz, həsrətində olduğum insanı görmüşəm kimi qaçmağa başladım, siqaret çox çəkdiyimdən nəfəs almaqda məni tez yorurdu, təngnəfəslikdən xırda pilləkənləri dörd-dörd çıxmağa başlamışdım ki, birinci mərtəbədəcə həmişə blokdan gələn üfunətverici nəmişliyin iyi asta-asta addım atmağa məcbur etdi, çünki iy yuxarı damnan gəldiyindən tələsərək çıxaraq ağzımı açıq saxlayırdım, pis iyi udmağıma kömək edirdi, belə olan halda da üstümdən, bir yerimdən gələn iy kimi hiss edirdim, yavaş-yavaş qalxanda isə əlimlə ağzımı rahat tutub qalxırdım, nəfəs almaqda da çətinlik çəkmirdim; bbu yaşadığım kirayə mənzilin binasını müharibə vaxtı alman əsgərləri ucaltmışdı, binanın blokuna daxil olanda artıq başı çıxmayanda bilər ki, 60-70 il əvvəl təməli qoyulub, içəridə tutacaqsız beton pilləkənləri, nəmişlikdən qaralan, künclərini də hörümçək toru basmış, deşik-deşik yazılı divarları(yazını özümdə təzə görürdüm, çox güman ki, onları alt mənzilə bir həftə olar ki, Sumqayıtdan gələn boşanmış(boşanmağınıda qonşular danışanda eşitmişəm) 28-29 yaşında gəlinin, dəcəlliyi ilə əsəbləşdirsələr belə məni hər dəfə görəndə salam verən uşaqları yazmışdı) var idi. Evimin qapısna çatanda, qapı-qonşumuz Arzuman ana qapılarını açdı, gözləyirdim də, çünki blokda asta danışarkən belə evdə oturan adam eşidir, indi gəl həngamədən sonra sorğu-suala tutul...
Arzuman ana bu binanın ilk sakinlərindən sayılır, O, bizi kimi məhlə qonağını çox görüb, mənim kimi O, da tək yaşayır, onun 68 yaşı var, ancaq heç vaxt evlənməyib, həddindən artıq sadə insandı. Məhlədə hər kəs onun xətrini çox istəyir, ona çox hörmət eləyir, eləcədə mən, çünki Arzuman ana binada yaşıyanların hamısına analıq eləyir, birinə bir şey olan kimi tez narahat olmağa başlayır, yadımdadır ki, qonşumuzun oğlunu Universtitetdən qovurdular, bu xəbəri eşidəndə Arzuman ana düz bir həftə onlara getdi-gəldi; bir dəfə də olsun heç kimdən şikayət etməyib, mənə elə gəlir bu cür formalaşmaq onun qanına işləyib, harda yaşamağından aslı olmuyaraq, getdiyi yerdə mütləq öz nüfuzunu, etibarını kiçik zamanda ucaldacaq bir insandı... Qış günlərinin birində heç vaxt qayıtmaq istəmədiyim yerdən bura köçəndə, təzə ərəfələrində çox pis üşütmüşdüm, hər yerim tutulmuşdu, bronxlarım dəhşət ağrayırdı, dayanmadan ösgürürdüm, sanki bütün ağrılar mənə qarşı motivasiyaya başlamışdılar, halım olmadığından yerimdən qalxıb yemək bişirməyə ərinirdim, ona görə iki gün ac qaldım, açlığa dözümlülüyümün son mərhələsində fikrimdən hazır yemək keçirdi, qurduğum qirilli xəyala təzə başlamışdım ki, qapı döyüldü, heç kimi gözləmirdim, kimisədə çağırmamışdım, çünki burda qohum-əqrabam yoxdu, qapını açanda Arzuman ananı gördüm, əllərində qulplarından dəsmalla tutduğu darboğazlı qazanla, qırışlı üzünə təbəssüm çökdürərək mənə altdan yuxarı baxıb, “ yaşlı qonşunu bu soyuqda çöldə saxlamaq fikrün yoxdu yəqin” dedi, məndə içəri dəvət elədim. İçəri keçəndə Arzuman ana özü haqda danışa-danışa mətbəxə getdi, mətbəxə keçərkən isə əlindəki qazanı qoymağa yer tapmıyanda, özüm-özümdən utandım, dedim yəqin başlıyacaq məni ərki çatdığı qədər danlamağa, nədə olmasa yaşda böyükdü, lakin fikirləşdiyim kimi çıxmadı, O, mənə kişi xeylağı olduğumu, başa düşdüyünü deyib, ətrafa əl gəzdirdi, xəstəliyimi görüb evlərindən zoğal mürəbbəsi gətirdi, təzə çay dəmlədi, həmin an azda olsa çaşqınlıq içində idim, bu cür insana ilk dəfəydi rast gəlirdim. O gündən sonra mən Arzuman ana deyə müraciət etməyə başladım, BDÖZ-də bağban işinə girəndə də ilk ona qaçdım, burda yadlığımı bildirməyəcək qədər doğma insandı mənə.
0 comments: