Kasıblığın bəxş etdiyi varlılıq (Həyatımın Essesi-kitabımdan)

Kasıblıq həqiqətən ümidləri, xəyalları böyük olan insan üçün çox ağır faciədir. Təsəvvür elə sənin qüsurun var və həmin qüsura görə sənin heç vaxt sevgilin olmayıb. Hər hansı qızla sevgi yaşasan bəlkə dünyada səni kimi sevən tapılmaz, ancaq qarşındakı əngəl olduğuna görə nəyə qadir olduğuvu göstərə bilmirsən. Tək oturduğun parklarda yanından keçən bir-birinə sarılmış Leyli ilə Məcnuna dolmuş gözlərlə baxırsan, ya da dostun gəlib sənə sevdiyi qızla sekslə məşğul olmağından danışır, yaxud həyatında olan 8-inci qızdan, sən isə heç birin belə yaşamamısan. Bəlkə dünyada ən geniş xülyalara malik kasıb insanlar olur. Xəyalları həyata keçmədikcə daha da genişlənir. Heç vaxt kasıb insanla varlı insanın ətrafına baxış çərçivəsi eyni ola bilməz. Kasıb olmaq imkanları kiçik olmaq deməkdir. Çoxdan bəri görmədiyin bir tanışı marşutda görüb, düşərkən onun pulunu verə bilməmək, dostunla oturduğun kafedən durarkən hesabı ödəyə bilməmək, evdə çox işıq yandırmamaq, ad günlərdən qaçmaq və.s, bunlar istəklərin ən yersiz versiyalarıdır. Yazdığın kitabı çapa vermək üçün maddiyat tapa bilməmək, ən sevdiyin insanın başını bəladan qutarmaq üçün borc verə bilməmək və.s, bunlar digər variantlara baxanda heç olmasa normal sayıla bilər. Kasıblığın bəxş etdiyi varlılıq əlbətdəki mənəvi varlıq olur. Pifaqor bu haqda bir sözü var: kasıb dənizin sahilinin yaxınlığında dayanan adamdı, varlı isə dənizin ortasındakı, məncə sahilə ən tez dənizin sahilinə yaxın olan adam çıxar. Çox işləyib taqətdən düşəndən sonra yenilən yeməyin həzzini tox qarına yenilən yemək vermədiyi kimi, çətinliklə qazanılan nələrinsə də hisslərini arxayın şəkildə qazanılan verdiyi hisslər əvəz edə bilməz. Ancaq başqa yöndən baxsaq kasıb insanlar özləridə bilmədən çox şeyə sahib olurlar. Məsələn, dostuvun hər dəfə birgə oturduğuvuz kafedə hesabı sənə heçnə demədən dəfələrlə ödəməsi artıq sizin dostluğunuzda ona əsas nəyin önəmli olmasını isbat edir, ya da kitabıvı çapa verməkdən ötrü lazım olan məbləği qazanmaq üçün bir bina tikisində fəhlə olaraq işə başlayırsan və səninlə birgə işləyən fəhlə yoldaşlarıvın arasında eləsi olur ki, hansısa gün nahar vaxtı süfrə arxasında söhbət edərkən danışdığı çəkdiyi əzablar, sənin başqa kitabıvın başlamasına əsas səbəb olur. Sevdiyin qıza hər ad günündə, bayramlarda hədiyyə ala bilmədiyin üçün səndən ayrılması, qohumlarıvın üz döndərməsi, hansısa restoranda ofisiant işləyərkən sənə qarşı olunan haqsızlıqlar və.s bunların hamısı bir insana çox şey qazandırır, lakin bunun fərqinə çox az adamam varır. Bu əslində kasıb vaxtı çəkdiyin iztirabların sənə bəxş etdiyi varlılıqdı. Yaşa dolduqca isə qəflətən imkanlarıvın genişlənməsində sən artıq insanların iç üzlərini zahirindən görə bilirsən.

Bir dəfə dostumun namaz üstündə mübahisəsi düşmüşdü. Dostum söhbət eliyə bilmədiyindən əvəzinə mən edirdim. Namazı müdafiə eləyən oğlana sual verdim ki “namaz qılırsan?”, cavab olaraq O mənə “yox, namaz qılmıram, içkidə içirəm hətda, ancaq allahımı tanıyıram” dedi. Gülüb söhbəti bağladım. Çünki artıq mənim həmin oğlanla mübahisə etməyim düz olmazdı. Oğlanın dediyi o idi ki, “mən qohumumu saymıram, onun dediklərini eləmirəm, amma bilirəm ki, O mənim qohumumdur”. Ən azından allah buyurub ki “içki içmək haramdır”. Sahəai üzrə natamam yetişən adama gücümü göstərməyim dalaşmaq qədər mənasız olardı.

Qara Paltarlı Adamlar

Qara paltarlı adamlar deyəndə ilk ağıla gələn məncə Bakının vəziyyətidir. Gündəlik olaraq mən bu cür, yəni qara paltarlı adamlarla çox rastlaşdığıma görə elə məhz bu haqda da yazmaq istədim. Bizim düşüncəmizə mentalitet anlayışını soxana, daha doğrusu soxanlara mən "istədiyini əldə edən" təxəllüsü verərdim, çünki həmin şəxslər bir-iki fikir atıblar ortalığa və millətin düşüncəsini əllərinə keçirə biliblər. Söhbət ondan gedir ki, bizim millətin standart geyimində də mentalitetin əl izləri var. Qara pencək, qara kurtka, qara köynək və qara butulka şalvar azərbaycanlıların geyim tərzinin simvoluna çevrilib şəxsən. Mən dostumla qaldığım qəsəbədə gəzməyə çıxan da, əsasən bu tərz oğlanlarla çox rastlaşırdıq(elə indi də rastlaşırıq) və öz aramızda onlara "Poladçılar" deyirdik. Əlbət ki, rəngli geyim, yaxud fərqli geyim nəzər çəkdiyinə görə onlarda bizə tərs-tərs baxırdılar, söz atmaqlarında geri qalmırdılar. Bir belə söz atamaların birində münaqişə yaşandı və həqiqətən üz-üzə həmin oğlanlarla söhbətləşəndə hiss etdik ki, özünü mafiya başçısı hiss edir, yanındakı dostlarından bir sağ əlidi, digəri onun sol qıçıdı... Adın dəqiq bilmirəm, ancaq "Fenkşuye" səhv etmirəmsə təlimi var, anlamı "təbii tarazlıq" mənasındadır, bu təliim əsasən insanlarda əhval-ruhiyyəni qaldırmaq üçün olan təlimdir. Təlimə görə məsələn, otaqda əşyaların rəngini və yerini otaqda olan bütün əşyalara uyğun olaraq yerləşdirsən, sənin əhvalın onlara baxanda istər-istəməz müsbət enerji alacaq. Demək istədiyim odur ki, bu dəqiqə Bakının canına çıxanda Metroda, Universtitetlərdə, Avtobuslarda, Parklarda və.s yerlərdə qara paltarlı adamlarla rastlaşanda adamın ürəyi sıxılır. Bakıya qıraqdan nəzər yetirsən elə bilərsən ki, Bakı qan ağlayır, hər gün 20 Yanvar qeyd edir. Keçən dəfə facebookda bu haqda status yazanda qaqaşın biri rəngli geyinənlərin əksəriyyətini peysər adlandırdı, onu qınaqmaq olmaz, çünki rəngli geyimləri efir artistlərində görüb və artistlərin çoxu da cəmiyyət içində sevilmədiyinə görə küçədə həmin rəngli geyinən görəndə elə bilirlər ki, o artistlərdən biridir. Mən o vaxtlar Gothic(Goth) stilinə keçmişdim, qapqara geyinirdim. Üstündən vaxt keçəndən sonra fikir verdim ki, mənim adi Gothiclikdən anlayışı olmuyan adamın geyimindən fərqim yoxdu, oda qapqara geyinir, ümumiyyətlə Bakının 98%-i qapqara geyinir, buna görə geyim üslubumu dəyişmək məcburiyyətində qaldım. San-Peterburqda, yaxud bir sıra başqa şəhərlərin küçələrində qapqara geymiş adam görəndə həmin an bilirlər ki, belə geyinən yalnız Gothlar, Gothiclər olar, Bakıda isə elə bil 98%-i Gothicdir. Məsləhətim odur ki, qaraya qaçmayın, çox düşüncələrdə budur ki, qara gec kirlənir, həm qara çox rəngə uyğun düşür, xeyr heç də belə deyil. Bəlkə bu mövzu çoxlarına adi gələ bilər, ya da boş, mənasız gələ bilər, ancaq real baxanda həqiqətən böyük problemlərdən biri olduğu görünür.

Kaş məni doğmazdın, ana

Niyə gətirdin məni
Durmadıqca qocaldan sönmüş bu dünyaya.
Əlinlə məhv oluram ana,
Etmə mənə görə
Tüstü kimi havada yoxa çıxan boş dualarını,
İstəmirəm ana.
Oğlun ağlayır
Hər gün küçədə yatanların,
Əli açıqda qalan sahibsizlərin,
Dettom uşaqlarının gözündə ana.

Kaş məni doğmazdın, ana
Bəlkə onda boğulmazdım qəm tamlı çayında.
Niyə məni qoynunda böyütdün ki?
İstəmirəm o isti yeməklərini,
Başımada çəkmə sığalını
Bir əl saxla görək,
O zibilliyi eşəliyən,
Kiflənmiş çörəkləri torbasına dolduran,
Dişləri mırıq qız neyləyir ana?

Bəlkə güdüm onu qonaq gedək?
Bəlkə xəstə qardaşı var?
Bəsdi mənə baxıb, ahı çəkib heyfsləndin ana.
Gözüm, üzdən hər şeyi görən Günəş kimi
Vaxtsız açıldı kömək olmur mənə ana.
Nifrət etmirəm sənə,
Ancaq istəmirəm yanımda olasan
Boynum bükülür yaranan kölgədə mənim
Çıx get, tərk et məni ana.

Sürünə-sürünə düşdüm arxasıyca ana,
İki məhlə sonra bir evə girdi
Gözlədim-gözlədim gəlmədi.
Qapıya şəklənəndə, ahlar gəlirdi ana.
Mən isə əlinnən tutub yüklərin daşıyacaqdım.
Yenə saflığım məni yanıltdı,
Günah səndədir ana,
Kaş doğmazdın körpələri ana!